بررسی آیات فقهی در حلیت یا حرمت استعمال دخانیات در نگاه فریقین

توضیح

پس از رواج دخانیات در بین مسلمانان، دانشمندان اسلامی درباره حکم آن سخن گفته‌اند؛ برخی از فقهای امامیه همچون شیخ حر عاملی ، آیت‌الله مکارم شیرازی و... و همچنین بسیاری از دانشمندان اهل سنت، استعمال دخانیات را حرام دانسته‌اند. از این پژوهش که با روش توصیفی و تحلیلی انجام شده، برمی‌آید که از جمله دلایل مورد استناد این گروه از دانشمندان، آیاتی از قرآن است که در منابع فقهی و بعضاً تفسیری مورد اشاره و بررسی قرار گرفته است. مقایسه‌ دیدگاه دانشمندان شیعه و اهل سنت درباره این آیات و چگونگی استناد به آنها نشان می‌دهد که در چگونگی حرمت استعمال دخانیات اختلاف است، زیرا برخی آن را گناه صغیره دانسته و برخی برای آن مجازاتی همچون مجازات شرب خمر در نظر گرفته‌اند. از این رو در فسق استعمال‌کننده دخانیات و امکان امامت او در نماز جماعت اختلاف شده است. بررسی آیات قرآنی نشان می‌دهد که اطلاق آیاتی که بر نکوهش قتل نفس، نکوهش به هلاکت انداختن خود و دیگران، زشتی تلف کردن نعمت‌های خدا، زشتی اسراف، حرمت استفاده از چیزهای پلید و... دلالت دارند، می‌توانند برای حرمت استعمال دخانیات مورد استفاده قرار بگیرند.
واژه‌های کلیدی: دخانیات، آیات، حرمت، زیان، اسراف.