بررسی اتانازی در فقه و حقوق

توضیح

مرگ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﭘﺰﺷﮑﯽ و زﯾﺴﺖ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﭘﺎﯾﺎن زﻧﺪﮔﯽ ﻣﻮﺟﻮد زﻧﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﻃﯽ آن ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺣﯿﺎﺗﯽ ﺑﻪ ﮐﻠﯽ ﻧﺎﺑﻮد ﻣﯽ ﺷﻮد ﻋﻮاﻣﻞ موﺟﺐ ﻣﺮگ ﻧﯿﺰ ﻣﺘﻌﺪد و ﻣﺘﻨﻮع اﻧﺪ ﮐﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﺑﯿﻤﺎری، ﭘﯿﺮی، ﺳﻮء ﺗﻐﺬﯾﻪ ،ﺗﺼﺎدﻓﺎت، ﺷﮑﺎر، ﻧﺎﺑﻮدی زﯾﺴﺘﮕﺎه، ﺑﻼﯾﺎی ﻃﺒﯿﻌﯽ و موارد دیگر معمولا در تعریف اتانازی گفته شده که نوعی مرگ، مردن، قتل یا کشتن است اما از روی ترحم، شفقت، با رضایت و انتخاب خود بیمار به کمک پزشک، از طریق دادن داروهای خاص یا ندادن و قطع دارو یا با وسایل، ابزارها و تجهیزات پزشکی و استعمال دارویی خاص. اﮐﻨﻮن ﺑﺤﺚ ﺑﺮﺳﺮاﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ آﯾﺎ ﭘﺰﺷﮏ ﺣﻖ دارد ﭼﻨﯿﻦ ﺗﺼﻤﯿﻤﯽ راﺑﮕﯿﺮد ؟ﭼﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻞ و ﭼﻪ ﺑﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎ و درﺧﻮاﺳﺖ ﺑﯿﻤﺎر ، ﯾﺎ ﺣﺘﯽ ﺑﻪ درﺧﻮاﺳﺖ ﺧﻮﯾﺸﺎن وﻧﺰدﯾﮑﺎﻧﺶ ، ﯾﺎ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻣﺴﺌﻮل ﯾﺎ دﯾﮕﺮان . آﯾﺎ ﺧﻮد ﺑﯿﻤﺎر ﺣﻖ ﭼﻨﯿﻦ ﺗﺼﻤﯿﻤﯽ را دارد که ﻣﺮگ را اﻧﺘﺨﺎب ﮐﻨﺪ . اﯾﻦ را ﺣﻖ ﻣﺮدن ﻧﺎﻣﯿﺪه اﻧﺪ و در دﯾﮕﺮ اﯾﻨﮑﻪ ﭼﻪ ﮐﺴﯽ ﺣﻖ دارد در اﯾﻦ ﻣﻮرد ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی ﮐﻨﺪ ؟در اﯾﻦ مقاﻟﻪ ﺳﻌﯽ ﺷﺪه ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ای ﺟﻬﺖ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺳﻮاﻻت ﭘﺪﯾﺪه اﺗﺎﻧﺎزی را در ﺣﻮزه ﻓﻘﻬﯽ و ﺣﻘﻮﻗﯽ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد.از دﯾﺪﮔﺎه ﻣﻘﺮرات اﯾﺮان ﻗﺘﻞ ﺗﺮﺣﻢ آﻣﯿﺰ در ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪی اﻧﻮاع ﻗﺘﻞ ﻫﺎی ﻣﻤﻨﻮﻋﻪ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ به ﻣﺒﺎﻧﯽ ﻓﻘﻬﯽ ﺣﻘﻮق اﺳﻼﻣﯽ، ﻗﺘﻞ ﻋﺪواﻧﯽ در ﻫﻤﻪ اﺷﮑﺎل آن ﻣﻤﻨﻮع و ﻣﺠﺮﻣﺎﻧﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. اﺳﺎﺳﺎ ﺳﻪ اﺗﻬﺎم ﺑﺮ ﺷﺨﺺ ﻣﺴﺌﻮل ﺑﯿﻤﺎر وارد اﺳﺖ، ﻣﺒﺎﺷﺮت در ﻗﺘﻞ، ﻣﺸﺎرﮐﺖ در ﻗﺘﻞ و ﯾﺎ دﺳﺖ ﮐﻢ ﻣﻌﺎوﻧﺖ در ﻗﺘﻞ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.ﮐﻪ در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﺗﻔﺼﯿﻞ ﺑﻪ ﻣﺎده ﻫﺎی قانونی و مسائل فقهی آن پرداخته می شود.
واژه‌های کلیدی: اتانازی، مرگ ترحم آمیز، فقه، حقوق، جرم