عنوان
بررسی ادله جواز یا حرمت تولید و انباشت سلاح های کشتار جمعی
نویسنده
ناشر
فصلنامه فقه و اصول، زمستان 1399، شماره 4، ص.: 87-107.
تاریخ نشر
1399
توضیح
در آموزههای فقهی بر آمادگی دفاعی در برابر دشمنان تأکید فراوانی شده است. یک جنبه از این آمادگی، مجهزشدن به انواع ابزارآلات جنگی و دفاعی است و برخی از این ابزارآلات، سلاحهای نامتعارفی چون هستهای و شیمیائیاند که بهدلیل غیرقابل مهاربودن آثار و قدرت تخریبی بسیار بالای آنها، سلاحهای کشتارجمعی نامیده شدهاند. سؤال اساسی این است که صرفنظر از جواز یا عدم جواز بهکارگیری، آیا از نظر شرعی تولید و انباشت این نوع سلاحها جایز است؟ و دولت اسلامی میتواند بهمنظور آمادگی دفاعی در برابر دشمنان اقدام به این کار اقدام کند؟ اگر چه ظاهر برخی از آیات و روایات دلالت بر جواز، بلکه لزوم تولید و نگهداری این نوع سلاحها بهمنظور حفظ آمادگی دفاعی در برابر دشمن میکند، لکن باتوجه به هدف نهایی این آمادگی که تقویت زمینه صلح و امنیت است، میتوان گفت مجهزشدن به این سلاحها با این هدف منافات داشته و مشمول این ادله نیست. نیز به دلایلی دیگر از جمله اینکه تولید، انباشت و افزایش توان تخریبی این گونه سلاح، خود عامل خوف و هراس در جامعۀ بشری و برهمزدن امنیت و آرامش روحی است و اینکه مستلزم واردشدن ضرر و آسیب جدی به محیطزیست و انسان است و نیز اینکه داشتن این سلاحها، قدرتآفرین نبوده و امنیت حاصل از آن دروغین است و از این رو ضامن تحکیم و حفظ قدرت دارندۀ آن نیست؛ تولید و انباشت این سلاحها کاری بیهوده، پرهزینه و پردردسر و مصداق اسراف و تضییع اموال بیتالمال است و شرعاً جایز نیست.
واژه های کلیدی: سلاح کشتارجمعی، تولید و انباشت سلاح، صلح و امنیت، آمادگی دفاعی، قدرت دفاعی.