بررسی تطبیقی ارزیابی خسارت درد و رنج و جبران آن در صدمات بدنی غیرکشنده در حقوق ایران و آمریکا

توضیح

در نظام‌های حقوقی مختلف با توجه به مبانی مسئولیت مدنی، خسارت‌های اسمی، تنبیهی و جبرانی مورد شناسایی قرار گرفته‌اند. در بررسی نظام حقوقی ایران، این امرر محرز می‌گردد که بیشترین توجه به خسارت جبرانی، به‌عبارتی جبران خسارت و اعادۀ وضعیت سابق، صورت گرفته است. به‌ این ‌ترتیب در پذیرش خسارت معنوی به‌عنوان گونه‌ای از خسارات تنبیهی، با بی‌میلی و به‌طور محدود برخورد شده و راهکار و ابزار چگونگی تعیین آن پیش‌بینی ‌نشده است. حال ‌آنکه از جملۀ مهم‌ترین اقسام خساراتی که در نتیجۀ آسیب جسمی ایجاد می‌‌شود، خسارت معنوی ازجمله درد و رنج است که خود نیز به شاخه‌های گوناگونی قابل ‌تقسیم است. درواقع عبارت درد و رنج، نه‌تنها در مورد درد فیزیکی بلکه در خصوص طیف وسیعی از آسیب‌های ناملموس مانند ترس، اضطراب، اندوه و بی‌حرمتی به‌کار می‌رود. در حقوق امریکا حوزۀ جبران خسارت درد و رنج متنوع بوده، اغلبِ موارد یادشده مورد توجه قرار گرفته‌اند، اما همگونی در شیوۀ ارزیابی وجود ندارد و از روش‌های مختلف مانند تعیین مبلغ مقطوع، تعیین سقف در مبالغ اعطایی، محاسبۀ روزانه و... استفاده شده و در بیشتر آن‌ها، شدت آسیب ازجمله مؤلفه‌های اصلی بوده است، لیکن شیوۀ جبران خسارت به صورت مالی پیش‌بینی شده است. با توجه به پذیرش خسارت معنوی در ایران، پژوهش‌هایی در این زمینه انجام‌شده، لیکن به‌طور خاص به خسارت درد و رنج پرداخته نشده است. در این مقاله برای دستیابی و پیش‌بینی ابزارهای حقوقی برای رفع این خلأ در نظام حقوقی ایران به بررسی نظام حقوقی ایالات ‌متحده و روش‌های محاسبۀ آن پرداخته می‌شود.
واژهای کلیدی: خسارت معنوی، درد و رنج، نظام حقوقی امریکا، نظام حقوقی ایران.