عنوان
بررسی جایگاه و قلمرو فقه و قرآن از دیدگاه حقوق موضوعه
نویسنده
ناشر
فصلنامه مطالعات حقوق، پاییز 1396، شماره 14، ص.: 219-234.
تاریخ نشر
1396
توضیح
عنوان مهمترین و « فقه » ، به میان میآید « منابع حقوق » بیتردید آنگاه که در نظام حقوقی ایران سخن از برجسته ترین منبع خودنمایی میکند؛ توجه به این منبع غنی و ارزشمند خصوصا با تشکیل حکومت اسلامی در ایران از اهمیت بیشتری برخوردار شدهاست. هر چند که تا پیش از تشکیل نظام جمهوری اسلامی نیز فقه بعنوان یکی از منابع حقوق و قوانین کشور مورد استناد حقوقدانان بود و بسیاری از قوانین نیز بر همین مبنا استوار گشته و ازهمین منبع استخراج شده بود، اما باید پذیرفت که انقلاب اسلامی آغازگر گفتمانی جدید در عرصه ی حیات فردی و اجتماعی انسانها بود و پس از چند قرن حاکمیت گفتمان سکولاریسم و دینگریزی بر فرهنگ، سیاست و اقتصاد جهان موضوع اداره ی جامعه و حکومت بر اساس تعالیم دینی و فقهی و آموزه های وحیانی را مطرح ساخت. حضرت امام خمینی(ره) بعنوان معمار بزرگ انقلاب اسلامی و نظریه پرداز حکومت اسلامی از سالها پیش از پیروزی انقلاب با تاکید بر توانمندی دین و آموزههای فقهی برای ادارهی حکومت و پاسخگویی فقه به شوون مختلف حیات بشر، خواهان تشکیل حکومت اسلامی و تدوین قوانین بر اساس احکام اسلامی شد و همواره بر این آرمان پافشاری کرد تا سرانجام موفق به تشکیل نخستین حکومت دینی در عصر حاضر گردید. بر همین مبنا قانون اساسی جمهوری اسلامی به منزله ی میثاق ملّی آحاد جامعه، با تاکید بر اسلامی بودن نظام قانونگذاری در کشور بر اصل ضرورت عدم مخالفت قوانین و مقررات کشور با مبانی فقهی و موازین شرعی و احکام اسلامی پایفشاری می کند و از جمله اصل چهارم قانون اساسی جمهوری اسلامی، صراحتا مقرّر می دارد :کلیه قوانین و مقررات مدنی، جزائی، مالی، اقتصادی، اداری، فرهنگی، نظامی، سیاسی و غیر اینها باید بر اساس موازین اسلامی باشد.
واژه های کلیدی: قانون اساسی، حقوق، حکومت دینی، موازین اسلامی، آوازه های فقهی.