بررسی خلاء‌های قانونی پیوند اعضا در افراد مبتلا به مرگ مغزی

توضیح

مقدمه و هدف: یکی از موضوعات نوین و مهم پزشکی در حوزه درمان بیماران، برداشت عضو از افراد مبتلا به مرگ مغزی و پیوند آن به بیماران نیازمند می­باشد. بحث پیوند اعضا برداشت شده از افراد مبتلا به مرگ مغزی به عنوان یکی از مسائل مستحدثه، دارای پتانسیل­های مثبت و منفی بسیار است و بدین جهت لازم است با قانون­گذاری ضابطه مند شود. در همین راستا قانون­گذار بر آن شده است تا با تدوین قانونی در این خصوص به بحث پیوند اعضا نظم و نسق ببخشد. قانون پیوند اعضا از افراد فوت شده در مورخ 17/1/1379 به تصویب رسیده است. اگرچه این قانون توانسته است بخشی از ابهامات را در این خصوص مرتفع سازد اما در عمل، نواقص و ابهامات فراوانی در این قانون به چشم می­خورد. هدف پژوهش حاضر بررسی خلاها و نواقص قانون مرتبط با پیوند اعضا جهت توانمند سازی بحث نوظهور پیوند اعضای برداشت شده از افراد مبتلا به مرگ مغزی و ارائه برخی پیشنهادات در راستای کاهش مشکلات قانونی پیش رو می­باشد.
روش بررسی: روش کتابخانه ای، توصیفی و در حد لزوم بهره گیری از نظرات متخصصین و مصاحبه با کارشناسان و متخصصین امر می­باشدکه سعی می­شود ضمن توصیف و شناخت نسبی آن­ها به بررسی، نقد و تحلیل مباحث مربوطه پرداخته شود.
نتایج: قانون پیوند اعضا به مبحث وصیت شخص بر اهدای عضو، رضایت اولیای وی براین امر واحراز مسلم بودن مرگ مغزی پرداخته است. فی نفسه اگر چه قانون مصوب تا حدی راه­گشا بوده است ولی مواردی ازچشم قانون­گذار به دور مانده است که این نقیصه­ها می­تواند مشکلات عدیده ای را در راه اجرای این قانون به وجود آورد. از جمله این نواقص می­توان به بحث عدم شناسایی کارت اهدای عضو به عنوان رضایت فرد بر اهدا، عدم تعیین زمان دقیق فوت در فرد مبتلا به مرگ مغزی، عدم تعیین تکلیف در مورد عدم اعلام رضایت اولیای فرد و یا افراد مجهول الهویه ی مبتلا به مرگ مغزی اشاره نمود. اگرچه بازنگری، اصلاح نواقص موجود و تکمیل قانون موثرترین و مهم­ترین راه حل می­باشد، ولیکن می­توان، اخذ مجوز از نماینده ولی فقیه رابه عنوان راه حلی فوری در نظر گرفت. (در خصوص افراد ناشناس مبتلا به مرگ مغزی؟آیا این امر در سایر موارد نیز کاربرد دارد).
واژه‌های کلیدی: مرگ مغزی، پیوند اعضاء، خلاءهای قانونی، راه­کارهای قانونی.