عنوان
بررسی روش شناسی بنیادین و کاربردی علم اقتصاد اسلامی در مقایسه با نام گرایی روش شناختی اقتصاد متعارف
ناشر
فصلنامه قبسات، پاییز ۱۳۹۸، شماره ۹۳، ص.: ۶۷-۱۰۱.
تاریخ نشر
۱۳۹۸
توضیح
این مقاله به بررسی نامگرایی معرفتشناختی و آثار آن در علم اقتصاد متعارف میپردازد. نامگرایی تأثیراتی بر روش کاربردی علم اقتصاد دارد که تفکر فرضیهای و فردگرایی روششناختی از جمله آنهاست. این روش کاربردی موجب آثاری مانند شکلگیری نظریه جامعه مدنی، تغییر معنای عدالت توزیعی و نظریه مطلوبیت و تمرکز بر اقتصاد خرد در تحلیلها گشته است. در مقابل، حکمت عملی اقتصاد اسلامی میتواند با بهرهبردن از روش بنیادین حکمای اسلامی، به روش کاربردی متناسب با خود دست یابد. حکمت اسلامی بهویژه حکمت متعالیه با نقد نامگرایی، کلیات را دارای صدق و حکایت از خارج میداند. روش کاربردی اقتصاد اسلامی بر اساس هستیشناسی موضوعات شکل میگیرد و در هر موضوع تابع نوع هستی آن موضوع است. بنابراین تنها در موضوعات مادی که قابلیت تجربه دارد، از روش تجربی و قیاس استثنایی استفاده میکند و دیگر روشها در موضوعات دیگر کاربرد دارد. از سوی دیگر ادله نقلی در روش کابردی اقتصاد اسلامی دارای جایگاه ویژهای است. این روش کاربردی آثاری در پی دارد که شناخت جوهر انسان و ارتباط آن با کنش اقتصادی از جمله آنهاست. این نوشته با روش کتابخانهای و تحلیلی انتقادی نامگرایی و آثار آن را در اقتصاد متعارف بررسی نمود، روش کاربردی جایگزین مناسب را برای حکمت عملی اقتصاد اسلامی پیشنهاد میدهد.
واژههای کلیدی: معرفتشناسی، روش بنیادین و کاربردی، علم اقتصاد متعارف، علم اقتصاد اسلامی، نامگرایی، حکمت متعالیه.