بررسی فقهی ضمان ناشی از خودداری مجنی‌علیه از درمان

توضیح

یکی از جرائم گسترده در سطح جوامع، نزاع و درگیری و به‌تبع آن صدمات جسمانی است که به اطراف درگیری وارد می‌آید و متأسفانه در مواردی صدمات مختصر سرایت کرده و به مرگ مجنی‌علیه می‌انجامد. در این‌گونه موارد که مجنی‌علیه از درمان خویش خودداری می‌نماید، درباره مسئول و ضامن قتل، بین فقها اختلاف‌نظر وجود دارد و مشهور فقها به ضمان جانی فتوا داده‌اند. این مقاله با بررسی کتب فقهی و آرای فقها به بررسی تمام زوایا و جنبه‌های خودداری مجنی‌علیه از درمان می‌پردازد. این دیدگاه‌ها و دلایل مطروحه گاه بسیار متفاوت یا در تقابل با یکدیگرند. هدف نهایی این مطالعه، روشن‌تر کردن ابعاد این موضوع چالش‌برانگیز به‌منظور تعیین دقیق ضامن در این موارد و فراهم‌شدن زمینه‌ای برای ارائه قانون‌گذاری مؤثر برای حفظ حقوق جانی و مجنی‌علیه است. این مقاله به مهم‌ترین مباحث نظری که تصمیم‌گیری درباره این موضوع را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد می‌پردازد و در نهایت به این نتیجه دست می‌یابیم که خودداری عمدی مجنی‌علیه فروض مختلفی داشته و بایستی هر فرض را جداگانه مورد بررسی قرار داد تا بتوان درباره ضمان یا عدم‌ضمان آن حکم نمود.
واژه‌های کلیدی: جنایات عمدی، ضمان، سرایت جنایت، قتل عمدی، قصاص، خودداری از درمان