توضیح

ماده 220 قانون مجازات اسامی (ق.م.ا.)مصوب 1370 با روی کردی اعتقادی مقرر داشته بود: «پدر یا جد پدری که فرزند خود را بکشد قصاص نمی شود و به پرداخت دیه قتل به ورثه مقتول و تعزیر محکوم خواهد شد». 22 سال بعد، مقنن در ماده 301 ق.م.ا. مصوب 1392 مقرر نمود:«قصاص در صورتی ثابت می شود که مرتکب، پدر یا از اجداد پدری مجنی علیه نباشد». البته این ادعاء که مرتکب، پدر یا یکی از اجداد پدری مجنی علیه است، باید در دادگاه ثابت شود و در صورت عدم اثبات، حق قصاص، حسب مورد، با سوگند ولی دم یا مجنی علیه یا ولی او ثابت می شود. (ماده 309) این در حالی است که در سایر نظام های ملی خارجی این معافیت با رویکردی علمی اتفاقا برای مادر در نظر گرفته شده است. سوال این است که آیا مقنن از به کار بردن واژه « اجداد » در سال 1392 نظر به جده پدری نیز داشته یا صرفا از باب تفنن در عبارت پردازی و یا سهو قلم چنین واژه ای را به کار برده است. این مقاله ضمن مطالعه تطبیقی چرایی معافیت پدر و جد پدری از قصاص در قتل عمدی فرزند بین ایران و چند کشور منتخب دیگر، به بررسی این موضوع هم می پردازد که آیا امکان توسعه این معافیت به جده پدری نیز قابل پذیرش است یا خیر؟
واژه های کلیدی: قانون مجازات اسلامی، قتل فرزند، پدر و اجداد پدری، قصاص.