بررسی مفاهیم و جایگاه ادله و احکام تجسس در فقه و تقابل آن با حریم خصوصی افراد

توضیح

ﻣﻮﺿﻮع ﻋﻠﻢ ﺣﻘﻮق، اﻧﺴﺎن اﺳﺖ و ﻧﺤﻮه ی ﺑﻬﺮه ﻣﻨﺪی اﻧﺴﺎن ﻫﺎ از ﺣﻘﻮق ﺷﻬﺮوﻧﺪی، از ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣﻬﻢ ﻧﻈﺎم ﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ دینی و ﻏﯿﺮ دﯾﻨﯽ اﺳﺖ. در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ در ﺗﻌﺮﯾﻒ اﺻﻄﻼح «ﺷﻬﺮوﻧﺪ» دﯾﺪﮔﺎه ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ وﺟﻮد دارد، ﺑﺮرﺳﯽ اﯾﻦ دﯾﺪﮔﺎه ﻫﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ی ﺗﻄﺒﯿﻘﯽ آن در ﺳﯿﺮه ی ﻧﺒﻮی و در ﺣﻘﻮق اﯾﺮان، در ﻋﯿﻦ ﺑﺪﯾﻊ ﺑﻮدن ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ راه ﮔﺸﺎی ﺑﺤﺚ و ﺑﺮرﺳﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ درﺑﺎره ی اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺎﺷﺪ. ﯾﮑﯽ از ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻣﻬﻢ اﺧﻼﻗﯽ در ﺟﻮاﻣﻊ اﻣﺮوزی ﮐﻪ ﺑﺮﺧﯽ از اﻓﺮاد ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﮐﻨﺠﮑﺎوی و ﺑﺮﺧﯽ ﺑﻪ ﺳﺒﺐ اﻗﺘﻀﺎی ﺷﻐﻠﯽ ﺧﻮﯾﺶ، ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﯿﺮوﻫﺎی اﻧﺘﻈﺎﻣﯽ، اﻣﻨﯿﺘﯽ و روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎران و اﺻﺤﺎب ﺧﺒﺮرﺳﺎﻧﯽ ﻧﺎﮔﺰﯾﺮ از اﻧﺠﺎم آن ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﺗﺠﺴّﺲ در اﻣﻮر دﯾﮕﺮان اﺳﺖ. ﺳﻮال اﺻﻠﯽ در اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺠﺴﺲ از ﺣﺮﯾﻢ ﺧﺼﻮﺻﯽ اﻓﺮاد از ﻣﻨﻈﺮ ﻓﻘﻪ ﭼﻪ ﺣﮑﻤﯽ دارد؟ ﻓﺮﺿﯿﻪ اﺻﻠﯽ در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺳﻮال ﻓﻮق اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﺮﯾﻢ اﻓﺮاد در ﻓﻘﻪ دارای ﻣﺼﻄﻠﺢ ﺷﺮﻋﯽ ﯾﺎ ﻣﺘﺸﺮﻋﯽ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﺿﺎﺑﻄﻪ آن ﺻﺮﻓﺎ ﺿﺎﺑﻄﻪ ای ﻋﺮﻓﯽ اﺳﺖ، اﻣﺎ در ﻓﻘﻪ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﺎوﯾﻦ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ از آن ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎی ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﮐﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﺪر ﻣﺘﯿﻘﻦ از ادﻟﻪ دال ﺑﺮ ﺣﺮﻣﺖ، ﺗﺤﺮﯾﻢ ﺟﺎﺳﻮﺳﯽ و ﺗﺠﺴّﺲ ﺣﻮزة ﺣﺮﯾﻢ ﺧﺼﻮﺻﯽ اﻫﻞ اﯾﻤﺎن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ؛ و ادﻟﻪ ﺣﺮﻣﺖ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﺤﺮﯾﻢ ﺟﺎﺳﻮﺳﯽ و ﺗﺠﺴّﺲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻄﻠﻖ در ﻣﻮرد ﺗﻤﺎم اﻓﺮاد ﺑﺸﺮ اﻋﻢ از ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن اﻫﻞ ﻓﺴﻖ، ﺟﻮر و ﮐﻔﺎر و... ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﺣﺮﯾﻢ اﻓﺮاد در ﻓﻘﻪ دارای ﻣﺼﻄﻠﺢ ﺷﺮﻋﯽ ﯾﺎ ﻣﺘﺸﺮﻋﯽ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﺿﺎﺑﻄﻪ آن ﺻﺮﻓﺎ ﺿﺎﺑﻄﻪ ای ﻋﺮﻓﯽ اﺳﺖ، اﻣﺎ در ﻓﻘﻪ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﺎوﯾﻦ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ از آن ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ
واژه های کلیدی: ادله و احکام، تجسس در فقه، حریم خصوصی