فقه شیعه در سیر تحول و تطور خود به اقتضای عناصر زمان و مکان برای ایفای رسالتش دوره هایی را گذرانده ، بر این اساس در هر عصری ویژگیهای خاصی داشته است. یکی ازآن دوره ها عصر درخشان مدرسه بغداد است» که علمای بزرگی چون ؛ شیخ مفید »سید مرتضی "و شیخ طونتی مکتب تازه ای را پدید آوردند. آنها با بنیاد نهادن آن مکتب بر پایه منابع عظیم کتاب واسنت» روش عقلی رانیز با دور اندیشی ویژه ای در قالب شیوه های نو وارد عرصههای فقه پژوهی کردند. آنها ضمن تکریم" پیشینیان نص گرا او پاسداشت تلاشهای خالصانه آنان در حراست از گوهر «نقل» به تتقیح و بررسی روشهای آنان پرداخته و مکتبی جدید را پدید آوردند. این پژوهش برآنست تا روند نهادینه کردن عقل را در روش شناسی فقهی از سوی علمای شیعه بررسی کند.
واژههای کلیدی: عقل، شیخ مفید، شیخ طوسی، مکتب بغداد، سید مرتضی، نص گرایی.