عنوان
تأثیر انواع «مشروعیت» در «مشارکت سیاسی»
نویسنده
ناشر
فصلنامه حکومت اسلامی، سال 1380، شماره 20، ص.: 189-208.
تاریخ نشر
1380
توضیح
چکیده:
این تناسب را به صورت نموداری میتوان چنین ترسیم کرد: جای نمودار البته به عنوان آخرین نکته در خصوص مشارکت سیاسی باید گفت از آنجا که میزان تحقق سطح پنجم مشارکت سیاسی در مقایسه با سطوح دیگر بسیار اندک میباشد و معمولا مشارکت سیاسی، دخالتها، فعالیتها و مشارکتهای سیاسی درون ساختار و نظام سیاسی است؛ غالبا در موارد استفاده و استعمال واژه مشارکت سیاسی، این اصطلاح ناظر به چهار سطح نخست مشارکت میباشد. از دیگر سوی، از آنجا که نوع مشروعیت هر نظام بیانکننده استعداد، ظرفیت و قابلیت آن حکومت برای تحقق مشارکت سیاسی است؛ بنابراین میتوانیم با بررسی میزان تحقق مشارکت سیاسی در هر جامعه، به شناخت مشروعیت واقعی آن جامعه پی برده و مشروعیتهای کاذب را از مشروعیتهای حقیقی بازشناسیم و «بود»ها را از ورای غبار «نمود»ها مشخص کنیم. البته غرض اصلی ما در این نوشتار ذکر این نکته است که هر نوع مشروعیتی؛ یا به عبارتی هر نوع حکومتی که بر مبنای یکی از اقسام مشروعیت بنیان نهاده شده و قیام و قوام پیدا کرده است، ظرفیت و استعداد خاصی را برای مشارکت سیاسی دارد. یعنی در نظامهایی که مشروعیت آنها سنتی و اقتدارگرایانه و موروثی است این ظرفیت و استعداد برای مشارکت سیاسی به حداقل خود میرسد، در حالی که در حکومتهایی که مشروعیت آنها بر اساس نوعی قرارداد اجتماعی است، مشارکت سیاسی تا حد بالایی تحقق پیدا میکند و در حکومتهایی که مشروعیت آنها الهی است با تفصیلی که برای مشروعیت الهی ذکر کردیم اگر مقصود مشروعیت الهی غیر دینی (ظل اللهی) باشد باز هم مشارکت سیاسی بسیار ضعیف است و اگر منظور از مشروعیت الهی، مشروعیت دینی باشد، باید قائل به تفصیل شد و مشخصا بنیانهای تئوریک آن مشروعیت دینی را کالبدشکافی کرد.