تأملی در حکم نکاح معاطاتی یا ازدواج سفید در فقه

توضیح

شیوع پدیده ازدواج سفید در جامعه ما در سالهای اخیر، باعث بحث و بررسی در ابعاد مختلف آن در بین کارشناسان شده است صحت یا عدم صحت فقهی آن، یکی از مهمترین مسایل مورد بحث آن می باشد. ازدواج سفید در فقه تحت عنوان نکاح معاطاتی است و آنچه درباره نکاح معاطاتی گفته شده در مورد آن نیز صدق می کند حکم نکاح معاطاتی یکی از مباحث اجماعی بین فقهاست به نحوی که اکثریت آنها رای به عدم جواز آن داده اند و فقط عده ی بسیار اندکی از فقهای معاصر رای به صحت آن داده اند. این در حالی است که به جز اجماعی که خالی از اشکال هم نیست، هیچ دلیل قابل توجهی از سنت و کتاب در این زمینه وجود ندارد و حتی برخی از فقها مخالف هم، معتقدند که عقل و سیره ی عقلا، موید نکاح معاطاتی است. علاوه بر اینها ، در آراء فقها شواهدی نیز وجود دارد که می توان آنها را به نوعی مصداق نکاح معاطاتی به حساب آورد. از جمله نکاح اخرس، نکاح کنیزان و صاحبانشان، نکاح زوجین همزمان مسلمان شده، رجوع بعد از طلاق رجعی و عدی.
واژه‌های کلیدی: اجماع، ازدواج سفید، مصادیق نکاح معاطاتی.