تأملی در شرایط قاضی بر اساس آیات قرآن کریم و روایات باب قضاء کتاب شریف کافی

توضیح

در این پژوهش، شرایط لازم از نظر ایمان، تقوا، علم و اجتهاد قاضی برای نشستن بر مسند قضاوت در حکومت اسلامی، با استفاده از آیات قرآن کریم و روایت معصومان(ع) که در کتاب کافی بازتاب یافته، تبیین شده‌است. بر اساس آیات قرآن کریم، تحقق چهار ویژگی مهم «ایمان»، «علم»، «عدالت» و «تقوا» برای یک قاضی ضروری است. از میان این ویژگی‌ها، علم قاضی مورد توجه فقها بوده‌است و دو دیدگاه لزوم اجتهاد و عدم لزوم آن طرح شده‌است. طرفداران دیدگاه نخست، به روایت «عمربن‌حنظله» و گروه دیگر به روایت «ابوخدیجه» استناد می‌کنند. با توجه به توصیة اَکید دین اسلام نسبت به جان، مال و ناموس مردم، احتیاط حکم می‌کند که شرط اجتهاد را در قاضی لازم بدانیم. از سوی دیگر، می‌توان تفصیل ویژگی‌های قاضی در قرآن کریم را در روایات معصومان(ع) جست که لزوم رعایت مساوات، حتّی در نوع نگاه قاضی به دو سوی نزاع از این جمله است. این پژوهش در روش گردآوری مطالب، کتابخانه‌ای است و در نحوة استناد داده‌ها، از شیوة اسنادی پیروی می‌کند و روش آن در تجزیه و تحلیل مطالب و محتوا، از نوع توصیفی‌ـ تحلیلی است.
واژه‌های کلیدی: قاضی، قضاوت، شرایط قاضی، اجتهاد قاضی