توضیح

یادداشت: عنوان انگلیسی: A jurisprudential legal dispute regarding the retaliation of the mother in the crime against the child
اغلب فقهای اسلامی قائل به نفی قصاص از پدر در صورت جنایت عمدی بر فرزند هستند. با وجود این در خصوص الحاق مادر به پدر اختلاف‌نظر وجود دارد. فقهای اهل تسنن عمدتاً مادر را همانند پدر غیر قابل قصاص می‌دانند، موضعی که در مقررات کیفری کشورهای تابع فقه اهل سنت نیز پذیرفته شده است. با وجود این قوانین کشور ما به‌تبع قول مشهور فقه امامیه صرفاً بر برداشتن قصاص از پدر تصریح و همین موجب شده است تا دکترین حقوقی مادر را مستوجب قصاص بداند.
در نوشتار حاضر با روش توصیفی تحلیلی مسأله بررسی و مشخص می‌گردد تنها مستند قابل اعتنای فتوای مشهور عمومات ادله قصاص است که در موارد دیگر مانند اجداد به جهت ملاک‌هایی تخصیص زده شده‌اند که به طریق اولی می‌بایست نسبت به مادر نیز اعمال شوند، به ویژه اینکه والدی که بنابر نصوص قابل قصاص نیست بر مادر نیز اطلاق می‌شود و روایات نیز بر قصاص مادر هیچ‌گونه تصریحی نداشته و اساساً اصحاب در این خصوص حتی سؤال ننموده‌اند، قرائنی که قصاص مادر را در معرض شبهاتی قرار می‌دهد که مجرای اصل احتیاط است. از جهت حقوقی نیز با توجه به عدم تصریح قانونی می‌توان بر اساس فتوای اقلیت به ویژه نظر مقام معظم رهبری مادر را از شمول قصاص خارج نمود.
واژه‌های کلیدی: مجازات قصاص، جنایت بر فرزند، قصاص مادر، فقه اسلامی، حقوق کیفری ایران.