عنوان
تبیین فقهی مسئولیت دولت در رویارویی با بیماری کرونا
نویسنده
ناشر
فصلنامه فقه پزشکی، سال 1399، شماره 42، ص.: 1-20.
تاریخ نشر
1399
توضیح
زمینه و هدف: در این روزها که بیماری واگیردار و مسری کرونا (کووید 19)، فضای جامعه و جهان‌را درنوردیده است، علاوه بر ابتلائات بهداشتی برای افراد و دولت‌ها، از جوانب متعدد دیگری از جمله چالش‌های فقهی حقوقی می‌تواند مورد توجه قرار گیرد. به‌عنوان مثال در این زمینه می‌توان به مسائلی مانند ضمان حاکمیت در خسارات جانی، مالی، تعارض اقتصاد و سلامت، کاربرد قاعده احسان، قرنطینه و تحدید آزادی، امنیت ملی و مسأله مقابله به مثل، امنیت روانی و ... اشاره کرد. بر این اساس، پژوهش حاضر به نحو معین، با هدف بررسی برخی چالشها و پیامدهای فقهی حقوقی مرتبط و ادلهی ناظر بر مسئولیت( تکلیفی و وضعی) دولت، و چارچوب نظری آن، انجام گرفته است.
مواد و روش‌ها: در این مقاله با اعتنای به پیامدهای فقهی حقوقی این بیماری مسری، به تناسب زمان و مکان حاضر و لزوم تولید و پرداخت قواعد فقهی حقوقی، جهت تبیین درست مسئله (دیدگاه فقه اسلامی درخصوص امراض مسری و مسئولیت دولت)، شواهد متعدد روایی و آرا و ادله فراوان فقهی به روش تحلیلی توصیفی و با استفاده از منابع کتابخانهای مورد بررسی قرار گرفته‌اند.
نتیجه‌گیری: این پژوهش، ضمن بررسی و تنقیح فقهی موضوع امراض مسری (با توجه به برخی نظرات اخیر درخصوص تضاد بین فقه و علم) براساس منابع، ادله و قواعد فقهی حقوقی ناظر بر وظایف و مسئولیت دولت، توصیف، تحلیل و ارزیابی شده و با تقسیم و تقریری جدید و نگاهی نو به آیات و روایات و ادله فقهی حقوقی، وظیفهمندی و مسئولیت عام و نیز مسئولیت خاص دولت (در صورت حدوث سبب سلبی یا ایجابی قابل استناد و موجد ضمان و خسارت) اثبات شده است.
واژه‌های کلیدی: دولت، بیماری کرونا، کووید 19، مسئولیت