عنوان
تبیین قلمرو ولایت در فقه سیاسی شیعه
نویسنده
ناشر
فصلنامه سیاست متعالیه، زمستان 1393، شماره 7، ص.: 101-118.
تاریخ نشر
1393
توضیح
جایگاه حکومت بر اساس فقه شیعه در دو دوره مورد بحث قرار میگیرد: نخست، زمان حضور معصوم، که در این دوره حق حاکمیت برای معصوم(ع) ثابت است؛ دوم، زمان غیبت معصوم، که در این دوره درباره حق حاکمیت میان فقیهان شیعه اختلاف نظر است. در دوران غیبت برای فقیهان شئونی وجود دارد که عبارت است از: شأن افتا و مرجعیت میان فقیهان « افتا و قضا » دینی، شأن قضاوت و شأن ولایت. در مورد ثبوت دو شأن اختلافی نیست؛ اما در مورد ولایت داشتن فقیهان اختلا فنظر وجود دارد؛ در فرض ثبوت ولایت برای ایشان، در مورد قلمرو ولایت و حیطه نفوذ ایشان اختلا فنظر وجود دارد. در این مقاله با رجوع به متون فقهی شیعیان و بیان اقوال متقدمان و نیز متأخران از فقیهان شیعه، به تبیین شئون فقیهان در دوران غیبت معصوم، و سپس واکاوی قلمرو ولایت و حیطه نفوذ ایشان بر اساس آموزه های فقه شیعه م یپردازیم. در پایان، قلمرو نفوذ ایشان را در سه مرحله بررسی م یکنیم: 1. موارد قطعی داخل در قلمرو نفوذ فقیهان؛ 2. موارد قطعی خارج از محدوده نفوذ ایشان؛ 3. موارد اختلافی که محل نزاع میان فقیهان است.
واژههای کلیدی: ولایت فقیهان، حاکمیت فقیهان، قلمرو نفوذ فقیهان، شئون فقیهان، مشروعیت حکومت