تبیین معنای «فتنه» در آیات مشتمل بر ماده فتنه با تأکید بر معنای کفر، شرک و ارتداد

توضیح

یکی از واژگان چالش آفرین و به نسبت پرکاربرد در قرآن کریم واژه فتنه و مشتقات آن است که مفسران معانی مختلفی از قبیل کفر و شرک، آزمایش، عذاب، ضلالت و... برای آن بیان کرده اند. در این میان واژه فتنه در هفت آیه به معنای کفر و شرک و ارتداد تفسیر شده است. در این مقاله با روش کتابخانه ای به گردآوری اطلاعات پرداخته شده است و با شیوه تحلیلی ـ توصیفی استدلال های مفسران در تبیین وجوه معنایی مذکور تجزیه وتحلیل و بررسی شده است. سپس با ارائه دیدگاهی جامع در این زمینه، این نتیجه به دست آمده که واژه فتنه در برخی از این آیات هفتگانه (191 بقره و 91 نساء) بر معنای شرک و کفر قابل تطبیق است و در برخی دیگر (193 بقره و 39 انفال و 217 بقره) معنای شرک، بر دیگر وجوه ارجحیت دارد. همچنین در آیه 23 سوره انعام، فتنه بر سه معنای احتمالی (پاسخ، معذرت، شرک و کفر) دلالت می کند، و در آیه 14 سوره احزاب، فتنه در معنای ارتداد به کار رفته است.
واژه‌های کلیدی: فتنه، قرآن، مفسران، کفر، شرک و ارتداد.