تجدد و تجددگرایی، لوازم جامعه شناسانه آن برای دین

توضیح

"از آن جهت که اساسا همه جوامع باید روند تجددگرایی یکسانی را تجربه کنند، به نظرمی‌رسد که توصیف این ویژگیهای تمایزبخش [یعنی همان مقولات متعارض] برای یافتن بدیلهای ممکن و نیز شیوه‌های تاثیر دین بر تجدد، به جای تاثیر تجدد بر دین، مهم است; که به این امر در بخش پایانی مقاله خواهم پرداخت. تنها برای این که تاثیر تجددگرایی بر فرهنگ، و بدین ترتیب ظهور فرهنگ تجدد، را بهتر دریابیم، در چارچوب بحث کنونی مهم به نظر می‌رسد که از دیدگاه جامعه شناسی، مقولات عمده روند تجددگرایی را بیان کنیم. 3. فرهنگ تجدد آن گونه که هرو کریر، (Herve Carrier) می‌گوید، روند تجددگرایی پیامدهای فرهنگی زیر را دارد: (الف)تمرکز نامنظم کارگران و خانوده‌هایشان در مناطق شهری; (ب)تغییر در روابط میان شهر و روستا; (ج)جدایی بین محل کار و محل زندگی; (د)تقسیم روزافزون مشاغل، وظایف و انواع واقعی صنعت; (و)رشد آگاهی طبقاتی‌که در آن، کارگران در برابر سرمایه‌داران قرار می‌گیرند; (ه)تسلیم شدن کارگران در برابر سیستم تولید عقلانی‌ای که در حال گسترش است; (ی)برقراری روابط اداری (بوروکراتیک) ناشناخته بین افراد، گروهها و حکومت متمرکز. واکنشهای فراوان و گوناگون نسبت‌به فرهنگ تجدد و پیامدها و لوازم زیان بخش آن برای انسانها، این احساس نسبتا فراگیر را به وجود آورده که ما اکنون در دوران پساتجدد هستیم، که در آن واکنش نسبت‌به قدرت فن آوری و نیز اشتیاق به دوباره عقلانی کردن بسیار مهم است."