تحلیلی بر روشهای فسخ عقد نکاح

توضیح

فسخ نکاح در حقوق ایران، متأثر از فتاوی و نظریات فقهای عظام بوده و در این مسیر، دیدگاه ها و اندیشه های
حقوقدانان و صاحب نظران نیز در تحول و انطباق آن با وضعیت و مشکلات فعلی جامعه تأثیرگذار بوده است.
بنابراین، نمی توان نقش و اهمیت این دو منبع فقهی و حقوقی را در دگرگونی موقعیت فسخ عقد نکاح در حقوق
ایران نادیده گرفت و آنچه به نظر می رسد حایز اهمیت باشد فلسفه و حکمت موجود در قواعد فسخ نکاح است، که
در این مقام، حد و حریم موارد فسخ، علاوه بر اخبار و روایات، اعم از آن که به نحو خاص و موردی از معصوم استعلام شده باشد و یا به نحو کلی و جامع از محضر درس آن بزرگواران به دست آمده باشد، تغییر پذیر نیست و
به رغم امکان مداوای بعضی از بیماری های موجود در مرد یا زن، عامل محرومیت استفاده از حق فسخ نکاح نمی گردد و دلیل آن هم فلسفه و حکمت موجود در آن می باشد که شارع مقدس و قانونگذار لحاظ نموده است و اگر امکان
توسعه یا تغییر و یا محدودیت موارد فسخ نکاح منظور نظر باشد یا باید به جهت صفت کمال و به عنوان شرط ضمنی و در غالب خیار تخلف وصف که به دلیل عدم وجود آن صفات کمالی فسخ نکاح قابل تصور باشد. آنچه در عصر کنونی، دغدغه خاطر حقوقدانان می باشد وجود بیماری های جدید است و امکان مداوای کیسری امراضی که عامل به وجود آمدن حق فسخ عقد نکاح می باشد آن هم در حداقل زمان ممکن و به گونه ای که انگار چنین بیماری وجود نداشته است. در این راستا نویسندگان و صاح بنظران فقهی و حقوقی به ویژه آیت الله دکتر محقق داماد به دنبال چاره جویی و بهره مندی از قواعد لاضرر و غرور و خیار تدلیس و تخلف وصف و یا عسر و حرج جهت فسخ نکاح از
باب وحدت ملاک و یا طرق دیگر می باشند و استناد به قاعده لاضرر به عنوان امکان جعل حکم، علاوه بر دارا بودن
موقعیت دفع ضرر به عنوان جواز حکمی و جواز حقی از دیدگاه فقهای صاحب نام که امکان شمولیت موارد فسخ،
نشان تصورشدنی است حتی اگر ناگزیر باشیم که به دنبال اسم خاصی از خیارات نباشیم. بنابراین، امکان تسری
و افزایش موارد شمول حق فسخ نکاح نسبت به بیمار یهای جدید که یا لاعلاج، یا صعب العلاج و یا تحمل ناپذیر
است ممکن گردد و از طرفی، به دلیل پیشرفتهای چشمگیر علوم پزشکی و امکان بهبودی در بعضی از بیماریها و
نقایص که موجب فسخ نکاح می شود به دنبال ممنوعیت فسخ عقد نکاح در آن موارد بود.
واژه‌های کلیدی: فسخ نکاح، قاعده لاضرر و غرور، تدلیس، عسر و حرج، خیار تخلف از شرط صفت و عیب، بیمار ی های لاعلاج و صعب العلاج، بیمار ی های زن و شوهر