توضیح

عرف، از چالشی‌ترین مباحث اصولی در میان مذاهب اسلامی است و اصولیان در اعتبار آن، دیدگاه‌های گوناگونی عرضه کرده‌اند. یکی از مباحث زیرمجموعه عرف، تعیین قاعده کلی، معیار و شاخص در مقام تعارض عرف شرع، عرف عام، و عرف است. پژوهش حاضر دیدگاه‌های مطرح‌شده در این زمینه را منابع اهل تسنن و شیعه گردآوری و طبقه‌بندی نموده و بعد از تبیین و تحلیل، به ارزیابی و نقد آن‌ها پرداخته و در پایان به این نتیجه رسیده است که دیدگاه‌های ده‌گانه مطرح‌شده در این زمینه غیرقابل‌پذیرش است و نظریه برگزیده با توجه به تعدد زمینه و ظهور گزاره‌های فقهی، این است که اقتضای اصالت ظهور در هر یک از این گزاره‌ها، متفاوت است و باید با توجه مورد کاربرد باید به تقدم عرف شرع، یا عرف عام و یا عرف اهل لغت، حکم نمود.
واژه‌های کلیدی: تعارض، عرف شرع و لغت، اقسام عرف، عرف شرع، عرف عام، عرف لغت.