عنوان
تحلیل و بررسی فقهی اجرای فیلترینگ در فضای مجازی
اصطلاحنامه
امر به معروف و نهی از منکر (Ordering Good and Forbiding Bad) | اینترنت -- سانسور (Internet -- Censorship) | حق دسترسی به اینترنت -- ایران -- سیاست دولت (Right to Internet access -- Government policy -- Iran) | حق دسترسی به اینترنت -- قوانین و مقررات -- ایران (Right to Internet access -- Law and legislation -- Iran) | فضای مجازی -- امنیت | فضای مجازی -- جنبه های اجتماعی (Cyberspace -- Social aspects) | فضای مجازی -- جنبه های اخلاقی (Cyberspace -- Moral and ethical aspects) | فضای مجازی -- جنبه های مذهبی -- اسلام (Cyberspace -- Religious aspects -- Islam) | فضای مجازی -- سیاست دولت -- مطالعات تطبیقی (Cyberspace -- Government policy-- Comparative studies) | فیلترینگ (Filtering) | قاعده لاضرر (Lazarar formula (Islamic law)) | قواعد فقهی
ناشر
فصلنامه حکومت اسلامی، پاییز 1396، شماره 2، ص.: 27-56.
تاریخ نشر
1396
توضیح
فضای مجازی در کنار فرصتهای مهم، تهدیدهای امنیتی و اجتماعی و فرهنگی به همراه دارد. سیاست جمهوری اسلامی ایران بر آن است که فیلترینگ به عنوان اصلیترین راه اعمال محدودیت دسترسی کاربران نسبت به سایتهای انحرافی و مخالف با موازین اسلامی بشمار میآید. این مقاله در صدد تحلیل فقهی موضوع و عیارسنجی ادله فقهی آن و در نهایت، تقویت نظریه وجوب اعمال فیلترینگ نسبت به سایتهای انحرافی است. اگر چه فیلترینگ بعضی از سایتها بر خلاف مقتضای قاعده لاضرر مستلزم ضرری چون منفعتنبردن از علم و نکات موجود در آن سایت میباشد، ولی فیلترنکردن این دسته از سایتها با توجه به دلایلی؛ چون انحرافات دینی، اعتقادی، فرهنگی و سیاسی، بر خلاف ادلة قاعده نفی سبیل، حرمت حفظ کتب ضاله، قاعده مصلحت و امر به معروف و نهی از منکر است و در صورت تزاحم بین ادله وجوب فیلترینگ و فیلترنکردن سایتهای انحرافی، آنچه که ضرر کمتری دارد، اختیار میگردد.
واژه های کلیدی: فیلترینگ، فضای مجازی، قاعده نفی سبیل، حرمت حفظ کتب ضلال، قاعده حفظ مصلحت، امر به معروف، قاعده لاضرر.