عنوان
تحول قاعده تعزیر در جرم انگاری شروع به جرم
نویسنده
اصطلاحنامه
تحول | جرم انگاری (Criminalization) | شروع به جرم (Criminal attempt) | قاعده تعزیر
ناشر
فصلنامه پژوهشنامه حقوق اسلامی، آذر ۱۳۹۵، شماره ۴۴، ص.: ۲۷-۴۸.
تاریخ نشر
۱۳۹۵
توضیح
قاعده «التعزیر لکل عمل محرم» علی رغم اختلافات فقهی راجع به حدود و ثغور آن, به عنوان یکی از مهم ترین مبانی جرم انگاری در حقوق کیفری ایران, در جرم انگاری شروع به جرم نیز مورد توجه قانون گذار بوده است. علی رغم توجه قانون گذار به قاعده تعزیر ماده 41 قانون مجازات اسلامی 1370 حاکی از اباحه شروع به جرم و ماده 122 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 این سوال را فراروی ما می نهد که آیا قانون گذار به جای قاعده «التعزیر لکل عمل محرم» از قاعده «التعزیر لکل امر مفسد» استفاده کرده است؟بررسی قاعده تعزیر که ناگزیر از مداقه در نظریه فقهی مقدمه حرام و تجری نیز می باشد دلالت بر آن دارد که قاعده تعزیر مورد استناد در جرم انگاری شروع به جرم متحول نشده و قاعده «التعزیر لکل امر مفسد» هم در قانون سابق و هم در قانون جدید مبنای جرم انگاری شروع به جرم بوده است و علی رغم انقلاب اصل حاکم بر جرم انگاری شروع به جرم از اصل عدم تجریم به تجریم, رویکرد قانون گذار صرفا از جهت تشخیص مصادیق اعمال مفسده آمیز و مضر به حال جامعه متحول و لذا تحول قاعده تعزیر در شروع به جرم در این دو قانون صرفا در مصادیق بوده است نه مبانی جرم انگاری.
واژه های کلیدی: جرمانگاری، تحول، قاعده تعزیر، شروع به جرم، مفسد، حرام، مقدمه حرام، تجری