تغلیظ دیه و جنایت عمده در ماه‌های حرام

توضیح

لذا-در اینجا-مسائل متعددی مطرح است که پاسخ هر یک باید روشن شود: اولا چرا تغلیظ که نوعی تشدید در سخت‌گیری است،شامل قتل خطا-که تقصیری در کار نیست-نیز بشود؟ ثانیا اگر این سخت‌گیری،برای حفظ حرمت ماههای حرام و حرم مکه است،چرا مخصوص قتل نفس باشد،و شامل قطع اعضا و جراحات نگردد؟ ثالثا آیا حرم مکه نیز؛گذشته از دیگر مشاهد مشرفه حکم ماههای حرام را دارد؟ پیش از پرداختن به جواب مسائل یاد شده،لازم است روایات مربوطه بررسی شود: روایت اول: رومی ثقة الاسلام الکلینی عن علی بن ابراهیم القمی،عن محمد بن عیسی بن عبید، عن یونس بن عبد الرحمان،عن کلیب بن معاویة الاسدی،قال:«سألت ابا عبد الله، علیه السلام،عن الرجل یقتل فی الشهر الحرام،مادیة؟قال دیة و ثلث1». متن روایت:سؤال از و قوع قتل در ماههای حرام شده،ولی نوع قتل مشخص نگردیده،لذا بر حسب ظاهر،اطلاق دارد؛ مگر آنکه به قرینۀ سیاق-که تغلیظ جنبۀ تشدید و سخت‌گیری است و با قتل خطا سازگاری ندارد-استظهار شود که مخصوص قتل عمد است. چون مسألۀ تغلظ دیه، در ماههای حرام و حرم مکة،از نظر فقها یکسان است،و هر دو مسأله را از یک باب گرفته‌اند؛نمی‌توان تصور نمود که مورد حدیث مخصوص حرم است و با ماههای حرام ربطی ندارد!و اساسا کسی از فقها برای قتل خطا فتوا به کفارۀ جمع نداده؛گرچه قتل در حرم رخ داده باشد11. و نیز علامه آن را به شیخ نسبت داده،و بر حسب ظاهر خود دلیلی بر آن نیافته17 شهید ثانی-در مسالک-تصریح دارد که تغلیظ دیه در رابطه با حرم مکه فاقد دلیل است.
واژه‌های کلیدی: تغلیظ، دیه، قتل، جنایت، ماه های حرام، حرم مکه، روایت، عمد، فقها