تلقیح مصنوعی از دیدگاه اخلاق و حقوق کیفری

توضیح

از دیرباز تولید مثل در نتیجه تداوم نسل یکی از آمال و خواسته های طبیعی بشر و در حقیقت یک نوع کمال محسوب می شود . هرچند در قرن های متمادی انسان های متعددی به دلیل عدم قدرت بارور شخصی و یا به علت نازایی همسرانشان این آرزو را با خود به گور بردند و نسل آن ها منقرض گردید ولی امروزه پیشرفت های نوین و روز افزون علم پزشکی سبب گردیده است که بسته شدن نطفه ی انسان و حیوانات به غیر از راه شناخته شده و طبیعی آن ( آمیزش ) از طرق دیگری نیزامکان پذیر گردد . این روش ها که در حالت کلی به باروری های زشکی معروف هستند ، از راه های متعددی از جمله ART، میکروانجکشن ، تلقیح مصنوعی و... انجام می شود . این نوع از باروری ها از نیمه دوم قرن بیستم گسترش فوق العاده ای یافته است . به نحوی که امزوره از اهم پدیده ها و پیشرفت های این قرن محسوب می شود و این فن آوری با وجود این که سالیان مدیدی است که در اکثر کشورهای دنیا مورد استفاده قرار می گیرد ولی به طور محدود از سال 1368 وارد ایران شده است . موضوع مورد مطالعه ( تلقیح مصنوعی )یکی ازقدیمی ترین روش های باروری غیر طبیعی است و شامل انواع روش هایی است که در آن ها تمام مایع منی بعد از آمادگی یا پرونده شدن در قسمت های مختلف اندام تناسلی زن قرار می گیرد و بدون نزدیکی جنسی ، امکان برخورد اسپرم و اوویست را فراهم می کند . در حال حاضر شایع ترین نوع تلقیح مصنوعی ، تلقیح داخل رحمی یعنی استفاده از اسپرم پرداخت شده ( نه کل مایع منی ) از شوهر (همولوک یا AIH) و یا فرد دیگری( هترولوک یا AID) و یا TDI است . تلقیح مصنوعی تخمک زن با اسپرم شوهرش ( تلقیح همگون یا متجانس ) عمل صحیحی است که دارای آثار حقوقی می باشد و از نقطه نظر قهی نیز تقریبا ً بلااشکال می باشد و در حقوق ایران و حقوق خارجی هم به این عمل به دیده ی یک روش درمانی نگریسته و طفل متولد شده در اثر این نوع از تلقیح را ملحق به زن و شوه منتسب به آنان می دانند و گروهی از فقها هم که به کارگیری این روش را مورد تردید قرار داده اند ،به جهت بیم از ارتکاب کارهای مقدماتی حرام نظیر ؛ اخذ تخمک از زن توسط نامحرم و یا اخذ اسپرم به روش غیر مجاز بوده است ولی تلقیح مصنوعی تخمک زن با اسپرم مرد بیگانه ( تلقیح ناهمگون یا متجالس ) چه با رضایت یا بدون رضایت زوج ، محیط ظهور آرای متفاوت از هم در منظر حقوق دانان و هم ازدیدگاه قهی باشد و به طور کلی استفاده از این روش موافقان اندک ولی مخالفان فراوانی دارد . هرچند موضوع مورد مطالعه را از جنبه های مختلفی ، همچون : نسب ، ارث ، محرمیت ،حضانت ، ولایت ، نفقه و... می توان مورد بررسی قرار داد ولی ابتنای این مقاله بررسی موضوع از دیدگاه اخلاق و حقوق کیفری و تشریح لزوم جرم انگاری در خصوص برخی از مسایل و حواشی مستحدثه ی مرتبط می باشد.
واژه‌های کلیدی: ژنتیک انسانی، باروری پزشکی، اهدای جنین، تلقیح مصنوعی، اخلاق، جرم‌انگاری