توضیح

از ابتدای آفرینش، حیوانات همواره بخشی از زندگی انسان بوده‌اند و بارها در قرآن کریم نشانه‌های قدرت و عظمت الهی خوانده شده‌اند. انسان نیز فقط آن مرغ باغ ملکوت محبوس در قفس بدن نیست، بلکه شروعی خجسته برای شناخت نحوه آفرینش، تکامل و زندگی تمامی موجودات ازجمله حیوانات است؛ لذا احکام و قوانین بسیاری پیرامون رعایت حقوق حیوانات وضع شده‌اند که بر سه اصل حفظ سلامت و عملکرد پایه، زندگی طبیعی و حالات عاطفی بنیان شده است. در این مقاله به همکاری و اعمال هوشمندانه در اجتماعات جانوری اشاره شده و همچنین جوانب گسترده دامنه حقوق آن‌ها از نگاه قرآن، پیامبران، ائمه علیه‌السلام و همچنین دیدگاه‌های فقه اسلامی، قانون اساسی، مطالعات پژوهشی و بیانیه‌های جهانی سازمان‌های بین‌المللی و کشورهای مختلف بررسی شده است. حقوق حیوانات دامنه گسترده‌ای از تامین نیازهای اولیه آن‌ها به خوراک، بهداشت، سلامتی، آزادی، آسایش و تولیدمثل تا ممانعت از بدرفتاری، صدمه زدن، بهره‌برداری بیش از حد و غیره را دربرمی‌گیرد. رفتارها و تصمیمات آگاهانه حیوانات بر وجود اندیشه و شعور آنان دلالت دارد. حیوانات دارای ذهن و قوۀ ادراک و احساس‌اند و می‌توانند آسیب ببینند؛ بنابراین نیازمند مراقبت، احترام و رفتاری عادلانه‌اند.
واژه‌های کلیدی: فقه اسلامی، حقوق، درک، احساس، حیوانات، بیانه های جهانی