عنوان
حکم فقهی سقط جنین در شرف مرگ برای حفظ مادر از مخاطرات کمتر از مرگ
نویسنده
ناشر
فصلنامه پژوهههای فقهی تا اجتهاد، پاییز 1401، شماره 11، ص.: 25-48.
تاریخ نشر
1401
توضیح
سقط جنین از نظر شرعی حرام و از نظر عقلایی ظلم شمرده میشود و در آن تفاوتی میان قبل از ولوج روح و بعد از آن نیست. با این حال فقهای امامی در برخی موارد خاص، سقط جنین را اجازه داده، و در برخی موارد دیگر اختلاف کردهاند. یکی از موارد اختلافی، موردی است که بقای جنین به صورت بالفعل جان مادر را تهدید نمیکند، ولی خطرهای شدید کمتر از مرگ ـ مانند عفونت شدید و جدا شدن رحم، عقیم شدن دائمی و... ـ را به دنبال دارد. در این موارد، این پرسش مطرح است که آیا سقط جنینی که در شرف مرگ است، برای حفظ مادر از مخاطرات کمتر از مرگ، جایز است یا خیر؟ نویسنده برای پاسخ به این سؤال، با روش کتابخانهای ـ تحلیلی، به ارائه و نقد ادلۀ حرمت پرداخته و با استناد به آیات و روایات و بنای عقلا درصدد اثبات جواز سقط با شرایط خاص است. احراز موضوعی جنین مخاطره آفرین به اتکای گفتۀ کارشناسان پزشکی و تعیین حکم دیه در فرض سقط از فروعات مهم این بحث است. در مجموع میتوان گفت هرچند که اصل اولی در سقط جنین، حرمت است، ولی سقط آن در این موارد خاص، برای شخص مادر جایز است و او میتواند با خوردن دارو اقدام به قتل جنین و سپس سقط آن نماید، بدون اینکه قصاص یا دیه بر او واجب شود.
واژه های کلیدی: دفاع مادر، حفظ سلامتی مادر، تزاحم حفظ جنین با حفظ سلامتی مادر.