عنوان
خلق پول از دیدگاه امامیه و با نگاهی به قوانین موضوعه
نویسنده
اصطلاحنامه
اکل مال به باطل | بانک و بانکداری (Banks and Banking) | خلق پول | فقه (Islamic law)
ناشر
جستارهای فقهی و اصولی، خرداد 1400، شماره 1، ص.: 58-96.
تاریخ نشر
1400
توضیح
بانک و عملیات بانکی از دیرباز موردتوجه دانشمندان مسلمان بوده است. ایشان ضمن بررسی ماهیت بانک و عملیات بانکی، سعی در تطبیق آنها با موازین اسلامی داشته اند. از سوی دیگر مدرنشدنِ بانکها در عصر حاضر، بشر را با پدیدهای به نام خلق پول روبرو کرده است. می توان گفت این پدیده که اثرات مهمی در اقتصاد دارد، از جهت فقهی بهدقت کنکاش نشده است. بهعنوان مثال در قانون بانکداری بدون ربا که پس از انقلاب اسلامی به تصویب رسیده، خلق پول و اثرات فقهی آن بهکلی نادیده گرفته شده است.
با تدقیق در منابع فقه امامیه و همچنین قانون مدنی و بانکداری بدون ربا، به نظر میرسد دو اشکال اساسی به نظام بانکداری خالق پول وارد است: اول؛ در عقود اسلامی بانکها مثل قرضالحسنه، مشارکت و... خلق پول موجب معامله با دَین می شود؛ درحالیکه به گفته فقها باید مورد معامله در این عقود، عَین باشد. دوم؛ صرفنظر از اشکالات قبلی به نظر میرسد مکانیزم خَلق پول توسط بانکهای تجاری یکی از مصادیق اکل مال به باطل است.
واژه های کلیدی: بانک، خلق پول، فقه، اکل مال به باطل، دَین.