فصلنامه پژوهش و حوزه، بهار ۱۳۸۵، شماره ۲۵، ص.: ۱۹-۴۱.
تاریخ نشر
۱۳۸۵ش.
توضیح
دانش فقه و روانشناسی اگرچه در ماهیت و رسالت متفاوتاند اما کاربرد گسترده آن دو در جامعؤ اسلامی، زمینههایی را به وجود آورده است که امکان تعامل این دو دانش را فراهم میسازد. از جمله میتوان به شباهت و اشتراک در موضوع، قلمرو، و کاربردی بودن اشاره کرد. تأثیر فقه در روانشناسی بهطور عمده «تجویزی و منعی» است؛ یعنی بیشتر فعالیتهای حوزه روانشناسی از قبیل روانشناسی بالینی و مشاورهای، روانشناسی آزمایشی، و روشهای تحقیق در روانشناسی، موضوع اظهار نظر فقه و بیان جواز یا عدم جواز آن قرار میگیرد. از سوی دیگر، فقاهت که نوعی رفتار و فعالیت ویژه فقیه است، میتواند موضوع روانشناسی قرار گیرد و زمینؤ تأسیس شاخه «روانشناسی فقاهت» یا «روانشناسی اجتهاد» را فراهم سازد. همچنین ارائه موضوعات مستحدثؤ فقهی، توسعه قلمروی در فقه، زمینهسازی برای تأسیس گرایش «فقه روانشناسی»، و تحلیلهای روانشناختی از احکام فقهی برخی تأثیرها و خدمتهای روانشناسی به فقه خواهد بود.
واژه های کلیدی: فقه، روان شناسی، تعامل فقه و روان شناسی، روان شناسی اجتهاد، موضوع شناسی.