درسنامه فقه: کتاب زکات (۱)

توضیح

چکیده:
"ظاهر بعضی آیات این است که حقوق مالی دیگری غیر از خمس و زکات‌ در اموال اغنیاء قرار داده شده است؛مثلا دربارهء غلات و زراعت آمده است: «و آتوا (3)وسائل الشیعه،ج 9،ابواب ما تجب فیه الزکاة،ح 35،ص 23 و 33. نمی‌شود یک واجب مالی دیگری در اسلام باشد و در آیات هم بیان شده و روایات فراوانی‌ هم درباره‌اش آمده باشد،آن‌گاه نه‌تنها مسلم نباشد بلکه تقریبا عکس آن مسلم‌ باشد،تا جایی که می‌توان گفت یکی از مسلمات مذهب و شاید اسلام این باشد که‌ غیر از خمس و زکات فریضه مالی دیگری نیست. ثانیا:آیات دیگری مثل «آتو الزکاة» که امر به زکات است؛نیز اطلاق دارد و اینکه گفته شده ملول مطابقی آن تکلیفی بوده و از صبی ساقط است پس به تبع آن‌ مدلول التزامی هم ساقط می‌شود،تمام نیست؛زیرا این تبعیت در جایی تمام است‌ که حکم وضعی مستفاد از آیات به تبع تکلیف باشد؛مثل «أقیموا الصلاة» که می‌گوییم‌ ملاک و مصلحتی در صلاة وجود دارد کهه مدلول التزامی آن است و اگر در جایی‌ تکلیف ساقط شود-مثلا از باب امتناع اجتماع امر و نهی-دال بر ملاک هم،دیگر وجود نخواهد داشت. البته قرائن دیگری هم در این روایات وجود دارد که مقصود از یتیم همان صغیر است؛از جمله در برخی از آنها عنوان صغیر آمده است؛مثلا در روایت محمد بن فضیل آمده است: سئلت عن أبی الحسن الرضا علیه السلام عن صبیة صغار لهم مال بید أبیهم أو أخیهم هل یجب علی مالهم زکاة؟قال:لا یجب فی مالهم زکاة حتی یعمل به."
واژه های کلیدی: زکات، حق، اسلام، تشریع، روایات، فقه، تکلیف، مال، صبی