در این مقاله ابتدا عرضی (صورت) و ذاتی(مضمون)، معنا و تعریف شده اند و سپس شئون و تعلیمات دین به دو دسته شئون و تعلیمات ذاتی و عرضی تقسیم شده اند. عرضی ها آن ها هستند که می توانستند به گونه ای دیگر باشند، برخلاف ذاتی ها. تفاوت تقسیم عرضی و ذاتی با تقسیمات دیگری چون قشر و لب یا طریقت و شریعت و امثال آن، بحث دیگر این مقاله است. سپس به قصد هموار کردن راه برای ورود در بحث اصلی، مثال های بسیاری از مثنوی مولانا آورده شد تا مصداق هایی برای عرضیات مثنوی به دست داده شود. در این ضمن، پاره ای پرسش های مهم نیز مطرح شده که خواننده را به تأمل عمیقتر در معنای امور عرضی و نسبت ظریفشان با ذات وا می‌دارد. آنگاه بحث از شئون و تعلیمات عرضی دین به تفصیل آغاز می شود.
