عنوان
روش شناسی فقه حکومتی در سپهر اندیشه فقهی- سیاسی امام خمینی(ره)
نویسنده
ناشر
فصلنامه پژوهشنامه انقلاب اسلامی، زمستان 1392، ص.: 47-68.
تاریخ نشر
1392
توضیح
فقه شیعه از رهگذر اجتهاد پیوسته در حال تحول و نوآوری است و توانسته است مسائل مستحدثه سیاسی را با توجه به نیازهای جامعه در بافت های فرهنگی گوناگون پاسخ دهد. از سویی با پیروزی انقلاب اسلامی وحاکمیت فقه و فقیهان بر حوزه ی مدیریت جامعه بسیاری از پرسش های مستحدثه جامعه اسلامی به دستگاه فقه عرضه شده و توقع صدور حکم دارند که رویکردهای فقهی با توجه به مبانی فکری واجتهادی خود در صدد پاسخ به آن بر آمدند. دراین بین رویکرد فقه حکومتی، معتقد به توانمندی فقه اسلامی در اداره ی جامعه است و تنها راه تحقق شریعت در حوزهی فردی و اجتماعی را تأسیس حکومت اسلامی می داند. این رویکرد در صدد است صورت بندی جدیدی از مناسبات فرد و دولت ارائه نماید. مقاله پیشرو آهنگ آن داردکه ویژگی ها، ابعاد و سویه های اجتهادی (روش شناسی) فقه حکومتی را در در جمهوری اسلامی و با تأکید بر اندیشه فقهی-سیاسی امام خمینی(ره) بررسی و تحلیل نماید و بر این فرض استوار است که فهم اجتهادی فقیهان معاصر به ویژه امام خمینی(ره) از شریعت و منابع فقهی، موجب گذار از فقه فردی به فقه حکومتی گردیده است از این رو علاوه بر اشتراکات فراوان با رویکردهای غیرحکومتی به فقه ویژگی های اجتهادی دیگری در آثار و اجتهادات ایشان وجود دارد که موجب تمایز با سایر رویکردهای فقهی می گردد.
واژههای کلیدی: امام خمینی (ره)، اندیشه فقهی سیاسی، روش شناسی، فقه سیاسی، فقه حکومتی، قواعد فقه سیاسی