رویارویی گفتمان سنت‌گرایی و تجددخواهی در ساحت فقه اسلامی (نگاهی تاریخی به نخستین تلاش‌ها برای تقنین فقه اسلامی و نتایج حاصل از آن)

توضیح

برآمدن اندیشه تجدد‌خواهی در جهان اسلام، چالشهای بسیاری در حوزه‌های مختلف در پی داشت. یکی از مهم‌ترین و بنیادی‌ترین حوزه‌ها، «ساحت فقه» بود. برخی سخن از کاربستِ قوانین وضعی و وارداتی راندند و در مقابل تعدادی دیگر به پشتوانه تجربه زیسته مسلمانان طی قرنهای متمادی بر مبنای احکام فقهی، مقابل این سخن ایستادند. نخبگان مسلمان، چاره را در «تقنین فقه اسلامی» دیدند؛ راه‌حلی که هم بقای شخصیّت اسلامی جامعه مسلمانان را تضمین کرد و هم منتهی به «توسعه رویکرد مقارنه‌ای» در مطالعه فقه شد که این هر دو در مجلة الأحکام العدلیة عثمانی بروز و ظهور یافت. پژوهش پیشِ رو تلاش می‌کند با رویکرد تاریخی و تکیه بر منابع مکتوب در دوران مدرن، نخستین تلاشهای ملل مسلمان امپراتوری عثمانی‌ را در راستای تقنین فقه اسلامی و هموار شدن مسیر برای توسعه فقه مقارن، واکاوی نماید.
واژه‌های کلیدی: گفتمان سنّت‌گرایی، گفتمان تجددخواهی، فقه، تقنین فقه اسلامی، فقه مقارن