رویکردی انتقادی به نابرابر دیه جراحت نافذه زنان با مردان (موضوع ماده ی ۷۱۳ قانون مجازات اسلامی): مبانی و ضرورت تساوی

توضیح

چکیده:
جراحت نافذه از جمله جراحاتی است که قانونگذار در کتاب چهارم قانون مجازات اسلامی، تحت عنوان دیات طی ماده‌ی ۷۱۳ بدان اشاره کرده و مقرر داشته است: «نافذه جراحتی است که با فرورفتن وسیله‌ای مانند نیزه یا گلوله در دست یا پا ایجاد می‌شود، دیه‌ی آن در مرد یک‌دهم دیه‌ی کامل است و در زن ارش ثابت می‌شود.» نکته‌ی شایسته‌ی توجه آن است که مقنن، ضمانِ جراحت نافذه‌ی مرد را دیه‌ی مقدَر به میزان یک‌دهم دیه‌ی کامل قرار داده است، درحالی‌که ضمان را در جراحت نافذه‌ی زنان، ارش می‌داند. مبانی ماده‌ی مذکور متخذ از دیدگاه گروهی از فقهاست؛ اما با مداقه در منابع فقهی دریافت می‌شود که گروه دیگری از فقها دیه‌ی جراحت نافذه را در مردان و زنان برابر دانسته و هر دو را مشمول دیه‌ی مقدر می‌دانند. پژوهش حاضر براساس روش توصیفی‌تحلیلی پس از طرح دیدگاه‌های مختلف فقهی، به ارزیابی ادله‌ی مزبور می‌پردازد؛ سپس با اثبات نقص ادله‌ی دیدگاهی که قائل به ثبوت ارش در جراحت نافذه برای زنان است، نشان می‌دهد که تأکید حقوق اسلامی بر آن است که دیه‌ی جراحت نافذه در مرد و زن، مساوی بوده و به میزان یک‌دهم دیه‌ی کامل است.
واژه‌های کلیدی: ارش، تساوی دیه، جراحت نافذه، زن، دیه، ماده‌ی ۷۱۳ قانون مجازات اسلامی