ساختار فقه تمدنی

توضیح

علم فقه متکفل تعیین وظایف و رفتاری مکلفان است. این علم که تابه‌حال به رفتارهای فردی مکلف پرداخته‌است، در طول تاریخ فقه و فقاهت، ساختارهای درونی بیشتر را به خود دیده‌است. در صورت لزوم وارد کردن مرحلة نظام‌سازی و تولید ساختارها، سیستم‌ها و فرآیندهای لازم برای تصدی ادار جامعه را به‌عهده گرفته شود، می‌تواند ساختاری متناسب با این مأموریت را داشته باشد. در این تحقیق پس از بررسی مباحث مقدماتی، مفاهیم مسئله و ساختار و نیز تبویب فقه در تاریخ فقاهت، شاخص تبویب مطلوب به دست آمده‌است. در پایان نیز الزامات دستیابی به ساختار مناسب فقه تمدنی در ضمن مباحثی مانند آینده‌نگری در تبویب، شبکۀ موضوعات و مسائل بشری و شبکۀ نیازها، نقش ساختار علوم انسانی در تبویب فقه، نظام و فقه و نیز نقش سازه‌های تمدنی و فرآیندها در بحث‌سازی فقهی است. و با استفاده از برخی روایات و مباحث پیش‌گفته، پیشنهادی پیشنهادی ارائه شده است. درنتی، ساختار مطلوب فقهی برای همه زیرساخت‌ها، کلانسیستم‌ها، زیرسیستم‌ها و فرآیندهای مربوط به تمدن اسلامی را فرا گرفته است. مأموریت اصلی فقه تمدنی استنباطات فرآیندهای ادارۀ جامعه در تمامی نظام‌های تمدنی است، ازاین‌رو ساختار آن نیز لازم است با همین ویژگی ساخته شود. در این تحقیق با توجه به الزامات ساختار فقه تمدنی، پیشنهاد می‌شود فقهی دارای ساختاری یازده‌بخشی و متشکل از حدود چهل سیستم کلان باشد که فرآیندهای لازم برای آن‌ها از فقه استباط شود.
واژه‌های کلیدی: تبویب فقه، نگرش تمدنسازانه، ساختار مطلوب فقه، ابواب فقه تمدنی، نظام سازی دینی، فرآیندهای ادارۀ جامعه، فقه نظام ساز.