سرقفلی

توضیح

اموال غیر منقول-چون اموال غیر منقول تأبع مقررات مخصوصی‌ است و نمیتواند عنوان یک حق غیر مادی که طبعا جزء حقوق منقول‌ محسوب میگردد بیابد-ولی در این باب هم اختلاف کرده و گفته‌اند که‌ مال غیر منقولی که اختصاص بکار تجارت یافته باشد بالتبع منقول محسوب‌ خواهد شد چنانکه اگر مالک مغازه که خود در آنجا تجارت میکند مغازه‌ را مخصوص آن کار قرار داده باشد تابع مجموعه عوامل تجارتی میگردد ولی این عقیده قبول عام نیافته با اصول حقوقی معمول وفق نمیدهد. از لحاظ اینکه ارزشی بنفع مستأجر و انصافا متعلق باو وجود دارد باید توجه بیشتر در این موضوع بشود-در ظرف سنوات چند که مستأجری‌ در دکان مخصوصی تجارت میکند بر طبق قوانین اقتصادی ارزش بیشتر برای دکان پیدا میشود که در تعلق آن بمالک تردیدی نیست-بحث در آن‌ قسمت دیگر ارزش است که در نتیجه وجود تجارت مخصوصی و اقامت‌ تاجر معینی در آن دکان پیدا شده آیا این ارزش هم متعلق بمالک است- البته خیر زیرا قاعده حقوقی ما این است که هر کس مالک نتیجه است که‌ از کار او حاصل میشود-بنابراین چنین بنظر میآید که دادگاههای ما میتوانند اگر دعوی سرقفلی بمعنی اخص یعنی همین حق اجاره بنگاه آنها مطرح شود باستناد ماده 301 قانون مدنی که میگوید(کسی که عمدا یا اشتباها چیزی را که مستحق نبوده است دریافت کند ملزم است آنرا بمالک‌ تسلیم نماید)حقی برای مستأجر بشناسند بدیهی است نمیتوانند بگویند که مستأجر خواه نخواه در آن دکان بماند ولی میتواند در صورتیکه‌ مالک آن دکان را بکسی دیگر اجاره میدهد و مال الاجاره بیشتری میگیرد بپرداخت خسارت وارده بر مستأجر محکوم نمایند.
واژه های کلیدی: سرقفلی، تجارتی، حق، تاجر، قانون، مال، مشتری، اجاره، تجارتخانه.