شبیه سازى انسانى و چالش هاى دینى فقهى

توضیح

قرن21 را قرن زیست شناسى نامیده اند; چون تکامل علم و تکنیک محصول مشترکى را به نام مهندسى ژنتیک به وجود آورده است که مبناى بسیارى از تغییرات در حیات فکرى و عملى بشر خواهد بود. شبیه سازى انسان که چهره ویژه اى از همان مهندسى ژنتیک مى باشد, هرچند علم نوپا و نوبنیادى است, شعاع درایش آن بس گسترده و عمیق است. در این نوشتار سعى شده است چالش ها و پرسش هاى احتمالى اى که در این زمینه فراروى دین و فقه قرار مى گیرد, بازگو و پاسخ داده شوند. از این روى, نخست درباره شبیه سازى انسان از نظر علمى به اجمال سخن به میان آمده است و سپس دو نگره در مورد شکل گیرى رفتار و خصوصیات انسان بیان شده است: نظریه اى تنها عامل ژن ها را تعیین کننده مى داند و نظریه دیگر به عوامل اجتماعى ـ محیطى و سپس ژنى معطوف است و آن را تعیین کننده مى داند. آن گاه چالش ها و پاسخ هاى آن که کلیدى ترین بخش این جستار است, تبیین تفصیلى مى شوند. در این باب چالش ها عمدتاً به دو گونه نمود پیدا مى کنند: 1. چالش هایى که فراروى دین به معناى عام قرار دارند و به سیرت فلسفى و عقلى درمى آیند; مانند مسئله آفرینش, فطرت, تغییر نوع; 2. چالش هایى که ویژه فقه اند. این گونه چالش ها نیز به دو صورت نمود دارند: الف) چالش هایى که متوجه مبانى فقهى است; مثل اصل تکلیف, عبودیت و فطرت; ب) چالش هایى که به مسائل و اعمال و احکام فقهى ارتباط پیدا مى کنند. چالش ها هرکدام به تفصیل بیان گردیده و پاسخ هاى آنها به صورت تحلیلى ارائه شده است.
واژه‌های کلیدی: مهندسى ژنتیک، شبیه سازى انسان، دین، فقه، ژن ها، D.N.A، آفرینش، فطرت، تغیی، خلقت و نوع، انسان طبیعى، سلول، تخمک، تخلیه هسته، تکلیف، جنسیت، ارتداد