صحت یا فساد عقد استصناع؛ دیدگاه فقهای امامیه، مذاهب اربعه و حقوق ایران

توضیح

قرارداد استصناع یا سفارش ساخت از قراردادهایی است که امروزه به دلیل کاربرد وسیع این عقد در بسیاری از جوامع در عرصه نیازهای شخصی و اجتماعی به صورتی گسترده رواج دارد. امروزه بسیاری از شرکت ها، نهادها و موسسات، کالاهایی را تقاضا می کنند که نه تنها هم اکنون موجود نیست؛ بلکه از ابتدا تا انتها باید اجزای آن با ویژگی های مورد نظر، طراحی و ساخته شود. در این موارد شرکت سازنده، اگر سفارش ساخت نداشته باشد، تن به ساخت این کالا نمی دهد. از آن جا که در ماده 98 قانون برنامه پنجم توسه جمهوری اسلامی ایران، عقد استصناع به عقود مندرج در فصل سوم قانون عملیات بانکی بدون ربا اضافه گردید، بررسی مبانی صحت این عقد از اهمیت به سزایی برخوردار است. در این تحقیق به دنبال پاسخ به این سوالات هستیم که آیا عقد استصناع نزد متقدمین از فقهای امامیه و مذاهب اربعه اهل سنت از مشروعیت برخوردار است؟ آیا وحدت نظری در این زمینه وجود دارد؟ جایگاه عقد استصناع در حقوق ایران چگونه است؟ نتایج به دست آ»ده، حکایت از صحت عقد استصناع دارد و دلایل عدم صحت عقد استصناع توسط شیخ طوسی قابل مناقشه است. گرچه دلایل ارائه شده برای صحت عقد استصناع، توسط عالمان حنفی نیز قابل پذیرش نیست. ولی در عین حال، اصول و ضوابط فقهی بر صحت این عقد دلالت دارد.
واژه های کلیدی: حقوق ایران، عقد استصناع، قرارداد پیمان، صحت فقهی، دیدگاه متقدمین امامیه و مذاهب اربعه