توضیح

"(حقوق مدنی عدل شماره 111) این تعریف نیز از جهت قابل انتقاد بنظر میرسد: اولا،برای تصور حق ارتفاق همیشه وجود دو ملک با مالکین مختلف ضرورت‌ دارد،اگر مالکی بمنظور استفاده از زمین خود تحمیلی بر ملک دیگرش بنماید،در حقیقت‌ سلطنت تامی را که در اثر مالکیت بر هر دو ملک داشته اعمال کرده و نمیتوان ادعا کرد که‌ لا اقل تا زمانی‌که مالک هر دو زمین یکی است،حق ارتفاقی بوجود آمده است. » 177-مشخصات ارتفاق-از آنچه که درباره تعریف ارتفاق گفته شد،چنین‌ برمیآید که این حق صفات مشخصه زیر را دارا است: الف:ارتفاق یک حق عینی قائم بملک است و اختصاص باراضی دارد،بدین‌ معنی که از طرفی بنفع مالک زمین خاصی برقرار میشود،و هرکس مالک آن شود،و یا حق‌ انتفاع از آنرا بدست بیاورد،میتواند از حق مذکور استفاده کند،و از طرف دیگر حق مالکیت‌ زمینی را که ارتفاق بر آن تحمیل شده بطور کلی محدود میسازد،و تغییر صاحب آن بهیچوجه‌ تأثیری در بقاء حق ندارد. در حق ارتفاق منفی،صاحب آن فقط از محدودیتی که برای مالک زمین موضوع‌ حق ایجاد میشود استفاده میکند،و نتیجه عملی اجرای آن منع مالک از بعضی تصرفات است: مثلا اگر مالکی برای تأمین نور و هوای کامل زمین همسایه نتواند در ملک خود ساختمان‌ کند حق ارتفاقی که بر این ملک تحمیل شده منفی خواهد بود. ماده 139 قانون مدتی در بیان ماهیت حریم مقرر میدارد:«حریم در حکم ملک‌ صاحب حریم است و تملک و تصرف در آن،که منافی باشد با آنچه مقصود از حریم است، بدون اذن از طرف مالک صحیح نیست و بنابراین کسی نمیتواند در حریم چشمه یا قنات‌ دیگری چاه قنات بکند،ولی تصرفاتی که موجب تضرر نشود جائز است."