ظرفیت‌های مبانی امام خمینی(ره) درباره بنای عقلا برای فقه سیاسی

توضیح

از مهم‎ترین مباحث علم اصول فقه، سیره یا بنای عقلاست‌؛ چراکه هم طریقی برای اثبات مهم‎ترین ادله فقه همچون اِخبار آحاد و ظواهر است و هم به صورت مستقیم در مسیر استنباط فقهی واقع می‌شود و بنابراین با گذر زمان جایگاه آن در فقه و مخصوصاً فقه سیاسی، برجسته‌تر شده است‌. این در حالی است که با توجه به تأثیرات گسترده عملیاتی‎کردن تولیدات فقه سیاسی بر جامعه و شهروندان، چنانچه کاربرد بنای عقلا در فقه سیاسی روشمند نباشد، مفاسد آن نمود بیشتری نسبت به فقه فردی دارد و منجر به متهم‎شدن فقه به ناکارآمدی خواهد شد‌؛ بنابراین بررسی جایگاه بنای عقلا در فقه سیاسی و تنقیح حدود اعتبار آن امری لازم است و نقطه آغاز نیز، بررسی میراث علمای علم اصول در زمینه بنای عقلا و ظرفیت آرای ایشان در بحث بنای عقلا برای فقه سیاسی است‌. هدف این نوشتار، استخراج ظرفیت‌های مبانی روش‌شناختی ‌امام خمینی(ره) به عنوان یک فقیه سیاسی است و نویسنده از طریق روش توصیفی ـ تحلیلی، با بررسی مبانی اصولی ‌امام خمینی(ره) درباره بنای عقلا، به این نتیجه می رسد که مبانی ایشان هم به صورت غیرمستقیم و از طریق اعتباربخشی به ادله فقه سیاسی و هم به صورت مستقیم و به‌عنوان دلیلی مستقل یا غیرمستقل، برای استنباط احکام در حوزه فقه سیاسی ظرفیت‌های مهمی دارد و می‌تواند بخشی از فقر ادله نقلی یا ضعف روش در استفاده از ادله نقلی را برطرف کند‌.
واژه‌های کلیدی: امام خمینی(ره)، فقه سیاسی، بنای عقلا، اَمارات شرعی، اصول لفظی، خبر واحد، حجیت ظواهر.