عنوان
عهدهدار وظایف مکلفین نسبت به منطقة الفراغ
نویسنده
اصطلاحنامه
حکم حکومتی (Act of state) | قانون گذاری (Legislation) | منطقه الفراغ | ولی امر
ناشر
فصلنامه حکومت اسلامی، زمستان 1396، شماره 4، ص.: 79-104.
تاریخ نشر
1396
توضیح
یکی از عناوینی که نوظهور میباشد و در کلمات علما و بزرگان در اعصار گذشته به چشم نمیخورد، عنوان منطقة الفراغ است. این عنوان از عناوین ابتکاری شهید «سید محمد باقر صدر» میباشد؛ گر چه از جهت اندیشه ریشه در دوران حکومت پیامبر اکرم9 دارد. اصطلاح، منطقة الفراغ به معنای لغوی و آن معنایی که از کنار هم قرار گرفتن این دو کلمه به ذهن میآید که به معنای منطقة خالی از حکم باشد، مورد پذیرش واقع نمیشود؛ چون بطلان آن از واضحات است و روایات به روشنی آن را رد میکنند و لذا میگوییم منطقة الفراغ به معنای منطقة خالی از حکم الزامی (وجوب و حرمت) است که با وجود شرایط و رعایت مصالح مسلمین این حکم غیر الزامی (اباحه، استحباب و کراهت) که در این منطقه وجود دارد، قابل تغییر به حکمی الزامی است. حال با توجه به کاربردیبودن این تحقیق در شرایط فعلی جامعه، در این نوشتار بیان میداریم که عهدهدار این منطقه جهت قانونگذاری و ایجاد حکم چه کسانی میباشند؛ یعنی عنصر عهدهدار این منطقه چه کسی میباشد؟ و کیفیت عهدهداری به چه صورتی است؟ و برای پرکردن این منطقه چه ضوابطی توسط عنصر عهدهدار باید مراعات شود؟ و در پایان، احکامی که در این منطقه ایجاد میشوند، با احکام حکومتی چه نسبتی دارند؟ که به این چهار سؤال پیرامون منطقة الفراغ در این نوشتار پاسخ داده خواهد شد.
واژههای کلیدی: منطقة الفراغ، ولیامر، حکم الزامی ـ حکم غیر الزامی، حکم حکومتی، قانونگذاری