فقه شیعه و سرمایه اجتماعی در ایران

توضیح

در این نوشتار ظرفیت های فقه شیعه در تولید سرمایه اجتماعی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. برای دستیابی به این هدف ابتدا مفاهیم فقه شیعه و سرمایه اجتماعی بررسی شده است. در ادامه مشخص می شود که علم فقه انسان را قادر به استخراج و استنباط حدود و احکامی می سازد که واضع شریعت آنها را معین نکرده است. سرمایه اجتماعی وجود روابطی عمیق، گسترده و متقابل مبتنی بر ارزش ها و هنجارهای اجتماعی در میان افراد جامعه است که در ساختارهای متفاوت فردی، گروهی، سازمانی و اجتماعی به صورت نامحسوس تبلور می یابد. فقه شیعه به تولید سرمایه اجتماعی در دو سطح کلان و خرد می پردازد. در سطح کلان به ساختار ولایت، اجتهاد و مرجعیت، امر به معروف و نهی از منکر و مشارکت سیاسی پرداخته شده است. اخوت، اعتماد و ایثار شاخصه هایی هستند که در سرمایه اجتماعی در سطح خرد به آنها توجه شده است. بنابراین، فقه شیعه از طریق این مولفه ها دارای ظرفیت در تولید سرمایه اجتماعی است.
واژه‌های کلیدی: اخوت، اعتماد، ایثار، امر به معروف و نهی از منکر، سرمایه اجتماعی، مشارکت سیاسی، ولایت