عنوان
قاعدة لا ضرر و اثرها فی العدمیات
نویسنده
اصطلاحنامه
احکام وجودی و عدمی | جعل اصلی و تبعی | حبس | حبس حر | حکومت (Government) | زندانی کردن (Imprisonment) | ضمان (Guarantee) | عقد ضمان (Suretyship and guaranty) | فقه جدید | قاعده لاضرر (Lazarar formula (Islamic law)) | قاعده نفی عسر و حرج (Nafy-e osr-va-haraj formula (Islamic law)) | نفی (Negation)
ناشر
فصلنامه دانشکده الهیات و معارف مشهد، شماره 57، ص.: 185-206.
تاریخ نشر
1381
توضیح
جریان قاعده لا ضرر ـ و نیز لا حرج ـ در احکام عدمی، همواره از چالشهای تأثیرگذار در فقه به شمار میرفته است. این نوشتار، با کند و کاوی نوین، میکوشد تا شالودة یک دگرگونی ژرف، در مسائل فراوانی از فقه را فراهم سازد. نویسنده ضمن اشاره به مبانی گوناگون، در استفاده از حدیث نفی ضرر، نمونههایی از جریان قاعده لا ضرر در عدمیات را ـ همچون اثبات ضمان، در زندانی شدن شخص حرّ صاحب حرفه، و جواز طلاق زوجه، در صورت امتناع زوج از انفاق ـ ارائه نموده است. آنگاه با طرح ده مورد از استدلالهای منکران، به نقد آنها میپردازد و بدینسان، با رفع موانعِ فرضیة جریان قاعده در عدمیات، راه را برای فروع فراوان فقهی که در بسیاری از فتواها، فاقد پیشینه میباشد، گشوده است.
واژههای کلیدی: نفی ضرر، نفی حرج، احکام وجودی و عدمی، حکومت، فقه جدید، ضمان قهری، حبس حرّ، جعل اصلی و تبعی