قرارداد بین‌المللی نفتی بیع متقابل و موقعیت آن در رویارویی با عقود اسلامی

توضیح

 قراردادهای بین المللی نفتی بیع متقابل, به عنوان مهم ترین ابزار جذب سرمایه خارجی منطبق با قوانین ایران, قریب به دو دهه, مبنای روابط تعاملی حقوقی بین ایران و شرکتهای نفتی سرمایه گذار بوده است. با وجود انتقادهایی که به قراردادهای مذکور شده, منشاء خدمات زیادی در حوزه صنعت نفت شده اند. این ساختار حقوقی به تدریج تکامل یافته, به گونه ای که امروزه نسل پیشرفته آن تحت عنوان قرارداد نفتی ایران (IPC) در حال ظهور است. در این مسیر, قانونگذار ایران با هوشمندی لازم, استفاده از این قرارداد را از مرحله اکتشاف و توسعه به مرحله بهره برداری و تولید نیز تعمیم داده است, تا با تغییرات محتوایی بتوان در شرایطی که کشور نیازمند سرمایه گذاری است, زمینه استفاده بیشتر از منابع خارجی در جهت بهره برداری از منابع نفتی به خصوص در میادین مشترک, را فراهم نمود. مقاله حاضر به روش تحلیلی به بررسی موضوع پرداخته, و با ایضاح نقاط قوت و ضعف این قراردادهای نفتی در هر نسل آن, یک پژوهش کاربردی در خصوص ماهیت آنها در مواجهه با تاسیسات حقوقی موجود به ویژه عقود اسلامی در حقوق ایران ارائه داده است. در این راستا عوامل موثر در تکامل تدریجی این قراردادها در بستر قانونگذاری و نیز علل رجوع به این شیوه از قراردادها در حقوق ایران تبیین شده است.
واژه‌های کلیدی: بیع متقابل، سرمایه خارجی، اکتشافات نفت، توسعه نفتی، بهره برداری نفتی