مالکیت معادن ملی

توضیح

"هر زمین و سرزمینی از حیث ملکیت، یا شخصی یا ملی و یا مکتبی است؛ زیرا آن زمین یا ملک شخص خاص است و در محدوده آن شخص قابل بهره‌برداری است؛ یا ملک ملت و حکومت است، مانند زمین‌هایی که با جهاد اسلامی و قهر و غلبه به‌دست آمده است؛ این گونه زمین‌ها که با عنوان «اراضی مفتوح عنوة» از آن یاد می‌شود، از آن مردم یک عصر نیست بلکه تا روز قیامت مال امت اسلامی است؛ و یا ملک مکتب است و جز مکتب احدی مالک آن نیست، مانند انفال که تا روز قیامت از آن قرآن و عترت است. نظیر این که در گذشته می‌پنداشتند «راه» که می‌توان بابت عبور کالا یا غیر آن از آن‌جا اجرتی دریافت کرد، تنها همان کوی و برزن است، لیکن حضرت امام خمینی ـ رضوان الله‌ تعالی علیه ـ در تشریح و تبیین قاعده «من استولی علی شی‌ء فهو له» می‌فرمایند: در گذشته سخن از هواپیما و راه‌های هوایی نبود تا با استناد به قاعده «ید» گفته شود آسمان تحت ید کسی است. همان گونه که در بخش ملکیت، به استناد «من استولی علی شی‌ء فهو له» اماره ملکیت است، در بخش ضمان نیز به دلیل «علی الید ما أخذت حتی تؤدیه»(14) ضمان و عهده‌آور است؛ آن «ماأخذت» خواه زمین و دریا و قعر آن باشد یا اوج آسمان‌ها؛ زیرا هم آسمان تا آن‌جا که اعتبار عقلایی دارد و هم دریا و قعر آن تحت ید و در اختیار یک ملت و مکتب و ملک آن مکتب و ملت است."
واژه‌های کلیدی: انفال، زمین، ملکیت، سرمایه