مبانی فقهی حق افشای اثر

توضیح

حقوق اخلاقی ناشـی از خلـق اثـر فکـری، از منـافع غیرمـادی (معنـوی) پدیدآورنـدهاش حمایت میکند. با وجود بررسی اندک جنبه های مادی حقوق پدیدآورندگان آثار فکری در فقه امامیه ، تاکنون ابعاد اخلاقی این حقوق مورد توجه عمیق فقه پژوهـان قـرار نگرفتـه است . موضوع اصلی این پژوهش بررسی مبانی فقهی «حق افشای اثـر» بـه عنـوان یکـی از مشهورترین مصادیق حقوق اخلاقی است . در مقدمه این مقاله نخست با نگاهی گـذرا بـه مفهوم و تاریخچه پیدایش حقوق اخلاقی و حق افشای اثر، جایگاه ایـن حقـوق در نظـام حقوق رومی ژرمنـی و نظـام حقـوق عرفـی ترسـیم شـده اسـت . سـپس در جهـت تبیـین مشروعیت فقهی حق افشای اثر، براساس شیوه توصیفی ـ تحلیلی، استدلالهایی فقهی ارائه شده است . آیات دال بر عدل و انصاف، روایت «المجالس بالامـانـه»، دلیـل عقلـی لـزوم آزادی پدیدآورنده در افشای اثر، ادله اختیارات ولی فقیه و قواعد فقهی مانند قاعده حفظ نظام از جمله ایـن اسـتدلالهاسـت کـه بـه همـراه نقـدهای صـغروی و کبـروی همچـون اخص بودن دلیل از مدعا و پاسخ های نقضی، دلایل منتخب مانند آیات و روایـات دال بـر حرمت افشای سر تقریب و گستره آن مورد تحلیل واقع شده است .
واژه‌های کلیدی: حقوق مالکیت فکری، حقوق اخلاقی، حق افشای اثر، مبانی فقهی.