مبانی و گستره مشارکت مردم در دولت اسلامی

توضیح

امروزه یکی از مؤلفه‌های مشروعیت نظام‌های سیاسی در سراسر جهان، میزان مشارکت سیاسی مردم در حکومت است. در این پژوهش که به روش توصیفی – تحلیلی صورت گرفته است، مبانی و گستره مشارکت مردم در دولت اسلامی مورد بررسی قرار گرفته است. سوال پژوهش این است که مبانی فقهی مشارکت مردم در دولت اسلامی کدامند و این مشارکت از چه گستره‌ای برخوردار است و آیا صرفاً به مرحله‌ی تشکیل دولت محدود می‌گردد؟ نتایج پژوهش نشان می‌دهد اراده جمعی، اطاعت از خدا، رسول و اولی‌الامر، واجب کفایی بودن، امر به معروف و نهی از منکر، رضایت عمومی و بیعت از مبانی فقهی مشارکت مردم در دولت اسلامی هستند. عرصه‌های مشارکت مردمی در حکومت اسلامی را در سه سطح مشارکت تکمیلی (مشارکت در عرصه حل و فصل دعاوی، مشارکت در رفع فقر و ایجاد رفاه)، اصلاحی (مشارکت در عرصه قانون‌گذاری، مشارکت در اصلاح قاعده‌گذاری، مشارکت در نظارت بر کارگزاران) و ابتدایی (طراحی و تأسیس نهادهایی به منظور مسئولیت‌پذیری و سهیم شدن مردم در اداره حکومت) می‌توان دسته‌بندی نمود.
واژه‌های کلیدی: مشارکت مردم، دولت اسلامی، مشارکت سیاسی، نظارت.