فصلنامه معارف اسلامی و حقوق (اندیشه صادق)، پاییز و زمستان 1386، شماره 26، ص.: 121-150.
تاریخ نشر
1386
توضیح
مقالة پیشرو به بحث از مبنای مسئولیت مدنی زیستمحیطی در فقه و حقوق ایران میپردازد. وجود یک کرة خاکی مشترک بین مردم جهان، علایق مشترکی را برای انسانها بهوجود میآورد که میباید هر روز به هماهنگی بیشتر در این زمینه نایل آیند. یکی از آن هماهنگیها، همآوایی در مبنای مسئولیت مدنی زیستمحیطی است. در بسیاری از کشورهای اروپایی، برای خسارتهای زیستمحیطی، مسئولیت مدنی مطلق در نظر گرفته شده است که میتواند به مقدار زیادی از تهاجم دستگاههای سودطلب و مخرب محیط زیست بکاهد. در حالیکه رویة عملی محاکم ایران، بر اساس مسئولیت مبتنی بر تقصیر است و بسیاری از پروندههای مطروحه زیستمحیطی با ناکامی روبهرو میشود و در صورت موفقیت نیز خاصیت بازدارندگی از وقوع تخریب علیه مواهب طبیعی را ندارند. اینمقاله حکایت از آن دارد که مبنای مسئولیت مدنی زیستمحیطی با توجه به ظرفیتهای موجود در فقه و حقوق ایران، باید مبتنی بر نظریة مسئولیت مطلق باشد نه نظریة تقصیر.
واژههای کلیدی: مسئولیت، مسئولیت مدنی، محیط زیست.