عنوان
مردمسالاری در آرای شیخ محمدمهدی شمسالدین و دکتر مهدی حائری یزدی و مقایسه آن با مدل دموکراسی تکاملی (آرای روسو _ میل)
نویسنده
ناشر
فصلنامه هستی و شناخت، سال 1383، شماره 44، ص.: 61-82.
تاریخ نشر
1383
توضیح
چکیده:
در اندیشه سیاسی اندیشمندان معاصر شیعه سه جریان دیده می شود: اول اندیشمندانی که بهطور کلی در زمان غیبت در حوزه عمومی قائل به وظیفهای خاص برای مؤمنان نیستند و دخالت فقها در این حوزه را به امور حسبیه محدود میسازند. دوم اندیشمندانی که قائل به نظریه ولایت فقیه هستند و سوم اندیشمندانی که ضمن نفی حق ویژه برای فقها در حوزه عمومی، معتقدند با رعایت ضوابط کلی دین، تعیین تکلیف حوزه عمومی به خود مردم واگذار شده است. شیح محمد مهدی شمسالدین، فقیه معاصر لبنانی، با نظریه ابتکاری «ولایت امت بر خود» و دکتر مهدی حائری یزدی با نظریه ابتکاری «وکالت مالکان شخصی مشاع» از مهمترین متفکران دسته سوم هستند. این دو اندیشمند در آرای خود با واگذاری کامل حق حاکمیت به مردم، مدلی را از دولت اسلامی ارائه کردهاند که میتوان آن را «دولت انتخابی _ اسلامی» نامید. این مدل که برابری سیاسی و حقوقی انسانها، نفی حق ویژه برای مردان، مسلمانان، شیعیان و فقها در حوزه عمومی، مشارکت و رضایت عمومی، اصل پاسخگویی حکومتگران و قانونگرایی از مهمترین مبانی آن است، قابل مقایسه با مدل دمکراسی تکاملی (روسو - میل)، یعنی یکی از مدلهای نه گانه دمکراسی ارائه شده توسط دیوید هلد، میباشد.
واژه های کلیدی: مردم سالاری، اندیشه سیاسی شیعه، محمد مهدی شمس الدین، مهدی حائری یزدی، دموکراسی تکاملی