عنوان
مسؤولیت کیفری پزشک در فقه و قوانین افغانستان و ایران
نویسنده
اصطلاحنامه
ابراء (Debt cancellation) | افغانستان (Afghanistan) | برائت (Acquittals) | بیماران (Patients) | پزشک (Doctor) | پزشکان (Physicians) | جراحی (Surgery) | خطاهای پزشکی (Medical Errors) | درمان (Treatment) | رضایت بیمار (Patient Satisfaction) | ضمان (Guarantee) | فقه اسلامی | قانون (Law) | مسئولیت (Responsibility) | مسئولیت جزایی (Penal Responsibilitiy) | مسئولیت کیفری
ناشر
پژوهشنامه حقوق، تابستان 1390، شماره 1، ص.: 119-138.
تاریخ نشر
1390
توضیح
با تمام دقت نظری که پزشکان در انجام کار خود دارند؛ اما گاهی اتفاق میافتد که جراح ضمن عمل جراحی که مطابق قواعد فنی نیز صورت گرفته است ، جراحاتی به مریض وارد میآورد که عواقب خطرناک دارد و یا منجر به مرگ مریض میشود. در فقه اسلامی از آنجایی که پزشک امین جامعه است و فعلی را که بر روی مریض انجام می - دهد، از روی احسان است ؛ «و ما علی المحسنین من سبیل » (توبه /٦٠) و «هل جزاء الاحسان الا الاحسان» (الرحمن /٦٠)، در قبال خسارت ناشی از درمان، ضمانتی ندارد. برخی از فقهای شیعه ، چنین استدلال کردهاند که طبیب شرعا موظف به درمان بیمار است و در این راه نسبت به حصول نتیجه و بهبودی وی متعهد نیست ؛ بلکه بر اوست که سعی لازم را در حدود متعارف به منظور معالجه بیمار معمول دارد. در غیر این صورت مسوول شمردن طبیب موجب انسداد باب طبابت و امتناع پزشکان از درمان میگردد. قوانین موضوعه هم این نکته را از نظر دور نداشته ، دو راهکار اساسی برای مبری بودن طبیب از مسوولیت کیفری ارائه داده است . یکی اخذ برائت از بیمار یا کسان وی قبل از هرنوع جراحی و دیگری اخذ رضایت از مریض یا اولیای او قبل از هرگونه اقدام درمانی مهم که در مادة ٦٠ قانون مجازات اسلامی ایران و مادة ٥٣ قانون جزای افغانستان به آنها اشاره شده است . تحقیق حاضر به صورت مختصر مسوولیت کیفری پزشک و عدم آن را از منظر فقه و قانون موضوعه افغانستان و ایران مورد بررسی قرار داده است .
واژه های کلیدی: ﻓﻘﻪ اﺳﻼمی، ﻃﺒﯿﺐ، رﺿﺎﯾﺖ ﺑﯿﻤﺎر، اﺧﺬ ﺑﺮاﺋﺖ، ﻗﺼﻮر پزﺷکی، اﺑﺮاء، ﻣﺴﺆوﻟﯿﺖ.